د چين د ٌ لاهو ٌ د قوم نفوس څه دپاسه څلور لکو يوولس زره تنه دی چه په عمده توګه د چين د جنوب لويديځ د يون نان د ولايت په اړه د لان څانګ جانګ د لا هو قوم په خودمختاره ولسوالۍ او نورو دوو ولسواليو کښی اوسيږی ٠ دا قوم خپله ژبه او ليک دود لری٠ د دی قوم اکثر خلک پر بوديزم او څو ارباب الانواعو باندی عقيده کوی او لږ شمير يی پر کاتوليکی او مسيحی دينونو باندی ايمان لری٠
په لرغونی زمانه کښی د ٌ لا هو ٌ قوم او د ٌ يی ٌ او ٌ ناسی ٌ په شمول څو قومونه د چين د شمالی سيمې د ٌ دی ٌ او ٌ چانګ ٌ په قومی فبائلو پوری اړه درلودله٠ له ميلادی لسمې پيړۍ نه وروسته د ٌ لا هو ٌ قوم اسلافو په لويې پيمانې سره جنوبی خوا ته کوچ وکړ٠ د چين د ٌ يوان ٌ او ٌ چينګ ٌ په سلسلو کښی يعنی د ميلادی ١٣ پيړۍ له اوومې لسيزې څخه د اوولسمې پيړۍ تر دوهمې لسيزې پوری د ٌ لا هو ٌ قوم د چين د جنوب لويديځې سيمې د يوه بل قوم ٌ دای ٌ د محلی مشرانو تر تسلط لاندی وو٠ د ميلادی نولسمې پيړۍ له پای نه د شلمې پيړۍ تر پيل پوری د دی قوم خلکو څو څو ځله قيامونه وکړل او ځينو يی کډه وکړه چه په نتيجه کښی د دوی د خپريدو اوسنی حالات رامنځ ته شويدی٠
د ٌ لا هو ٌ قوم خلک په کرنې لګيا دی او شولی کری٠ د دی قوم نارينه په يوه وخت کښی يوازی يوه ښځه لری، د واده مراسم د ناوی په کور کښی پرځای کيږی او نارينه د واده نه وروسته د خواښۍ په کور کښی د درو کالو دپاره اوسيږی يا په دائمی توګه هلته ژوند کوی٠
د ٌ لاهو ٌ د قوم عنعنوی کورونه عمومأ مربع دوه پوړيزې ودانۍ دی چه دا د کور د خاوند د مقام د ثبات او کلکوالی او د ژوند د ارامۍ څرګندوی ده٠ د کور پاسنی پوړ د خوب او ناستۍ کوټې دی چه د ناستۍ د کوټې په مرکز کښی منقل شته او پکښی اور هيڅکله نه مری٠ د کور لاندينی پوړ ديوال نلری او پکښی مالونه ذخيره کيږی او کورنی ژوی او مرغان روزل کيږی٠
د ٌ لا هو ٌْ د قوم خلک له تور رنګ سره ډيره مينه لری٠ ښځې يی تور اوږد خلعت او پطلون اغوندی او پښې يی لوڅې دی، دوی د دری يا څلور متره اوږد تور ټوکر په وسيله سر پيچی، د دی قوم نارينه تور لنډ کميس او تور اوږد پطلون اغوندی او سر يی په تور ټوکر پيچل کي
ږی يا توره کوچنی مدوره خولۍ په سرکوی٠
د ٌ لاهوٌ د قوم خلک دا عادت لری چه د باڼسو د قطی په وسيله ډوډۍ او سبزی پخوی، ځکه چه د باڼسو په قطی کښی پاخه شوی خوراکونه نه يوازی اصلی خوند ساتی، بلکه د باڼسو خوشبويی هم لری٠ دغه راز دوی د باڼسو د قطی په وسيله د چايو پاڼې هم چمتو کوی چه طريقه يی دا ده : لومړی- دوی د چايو تازه پاڼې په ديګ کښی وريتوی، بيا يی د تازه باڼسو په قطی کښی اچوی، ورته فشار ورکوی او دا قطی اور ته نژدی ږدی تر څو چه د چايو پاڼې وچی شی، په پای کښی د بانسو قطی ماتوی او د چايو وچې پاڼې اخلی٠ دغه ډول چای هم د چايو عطر لری او هم د باڼسو خوشبوی ورکوی چه د ٌ لاهو ٌ د قوم خصوصيت لرونکی څښاک دی٠
ٌ کو جا ٌ د ٌْ لاهو ٌ د قوم يو ستر اختر دی او د چين د زراعتی جنټرۍ له مخی د لومړی مياشتې په بختورو ورځو کښی نمانځل کيږی چه د نمانځلو په فعاليتونو کښی د تازه اوبو اخيستل يو ډير په زړه پوری پروګرام دی٠ کله چه د اختر د لومړی ورځې په ګهيځ د چرګ لومړی بانګ پورته شی، ځوانان او نجونې يو د بل مخکښی چينی ته منډې وهی تر څو چه تازه اوبه واخلی٠ د دوی په نظر تازه اوبه د سپيڅليتوب او نيکمرغۍ نښه ده او که څوک تر ټولو نه لومړی تازه اوبه ترلاسه کړی، په نوی کال کښی به له نيکمرغۍ سره مخامخ شی٠
