د تانګ په امپراطورۍ دوره کې د جاپاني کلتوري استازي ابوجومالو کيسه

هر څوک بلد او خبر دي چې اوس د چين او بېلا بېلو ځايونو، په تيره بيا لويو ښارونو کې زيات بهرنيان اوسيږي او ژوند کوي، خو تاسو په دې خبر يې که نه چې لسګونه حتی زرګونه کاله مخکې په چين کې هم د بېلا بېلو هېوادونو وکړي اوسيدل. مثلأ، د تانګ په امپراطورۍ دوره کې د جاپان زده کوونکی او استازی ابوجومالو، د يوان په امپراطورۍ دوره کې د ايټاليا ګرځندوی مارکو پولو، د چين د ملي جمهوريت د ادارۍ په زمانه کې د شانګهای ښار لوی يهودي سوداګر سيلاس ارون هاردون او داسې نور.

د چين د تانګ امپراطورۍ دوره په شپږ سوه او اتلسم کال کې جوړه شوه او د واکمنۍ وخت يې دوه سوه او نهه نوي کالونه دي. په دې امپراطورۍ دوره کې د چين اقتصاد ډېر ښه او سمسور و چې له امله يې چيني ټولنه، کلتور، ساينس او تخنيکونه او د وګړو ژوند په چټکه توګه پرمختګ او وده کړې وه چې چين د نړۍ د نورو هېوادونو او سيمو په مقايسه ډېر وتلی و. په هغه وخت کې جاپان د مرئيتوب په دوره کې و او مشرانو يې وغوښتل چې له چين څخه د وتلي نظامونو او کلتورونو زده کړې وکړي چې ګڼ شمير زده کوونکي او استازي يې چين ته ليږلي وو.

 

 د تانګ امپراطورۍ دورې ماڼۍ

 

د تانګ امپراطورۍ دورې بازار

له دې امله چې د تانګ امپراطورۍ په دوره کې سمندري سفر دومره خوندي او د ډاډ ور نه و، له جاپان څخه چين ته تلل ډېر سخت او خطرناک وو. زيات جاپاني زده کوونکي د سمندري پېښو له امله مړه شوي وو. په اوه سوه او شپاړسم کال کې، نولس کلن ابوجومالو چې د سمندر له لارې د سيل په جريان کې ستونزې ليرې کړې وې، د چين د وخت پلازمينه چانګ ان ښار ته تللی وو او د چين په عالي رتبه ښوونځي " تای شيو" کې يې زده کړې پيل کړې وو. له دې وروسته هغه په چين کې د حکومتي چارواکو د انتخاب په ازموينو کې هم ګډون کړی او پکې بريالي شوی او د چين په حکومت کې يې کارونه هم کړي وو.

ابوجومالو

ابوجومالو چيني کلتور پوه و له د چين او مشهورو شاعرانو، اديبانو او د هنر خاوندانو سره يې اشنايي درلوده. د چين په تاريخ کې ډېر وتلی او مشهور شاعر لي بای د ابوجومالو ښه دوست و او کله کله به يې له هغه سره شراب څښل، سندرې به يې ويلې او شعرونه به يې ليکل. په اوه سوه او دوه پنځوسم کال کې، ابوجومالو شپږ پنځوس کلن و او په چين کې يې اوه دېرش کالونه ژوند وکړ. د چين د وخت پاچا د ابوجومالو د سترو خدمتونو درنښت او د جايزې ورکولو لپاره يې هغه د چيني حکومت د ځانګړي استازي په توګه وټاکه او له ده څخه يې وغوښتل چې په چاپان کې د چين کلتورونه او وتلې پاليسۍ خپرې کړي.نو ابوجومالو جاپان ته ستون شو، خو په سمندري لاره کې د ده بيړۍ له بدې پېښې سره مخامخ شوه چې طوفان د ده بيړۍ د ويتنام يو بندر ته يووړه، د بېړۍ زياتره مسافرين د ځايي وحشي وګړو لخوا ووژل شول چې يوازې د ابوجومالو په ګډون لسګونه تنه ترې ژوندي پاتې شول.

سخت طوفان

د دې بيړۍ د بدې پېښې خبر چين ته ورسېد، د ابوجومالو دوستانو فکر وکړ چې هغه به مړ شوی وي او ډېر خواشيني وو. شاعر لي بای د ده د يادونې لپاره دوه شعرونه وليکل. دا دوه شعرونه ډېر مشهور دي چې په اوسنۍ زمانه کې يې موږ لا هم لوستلی شو. لي بای په خپلو شعرونو کې د ده او ابوجومالو تر منځ دوستۍ ته بيا کتلي، په خيال کې يې د چاپان منظرې بيان کړي او خپل دوست ته يې نيکمرغه هيله څرګنده کړه. درې کاله وروسته، ابوجومالو د ډېرو سختو ستونزو له ليرې کولو وروسته بيرته چين ته ولاړ. د لي بای په ګډون د ده دوستانو ډېر حيران وخوړ او ډېر خوشحاله شول.

 

شاعر لي باې

په هغه وخت کې د چين پاچا بدل شوی و، خو د ابوجومالو وتلی توان او لياقت د هر پاچا لخوا ستايل کېده. نوي پاچا هم هغه د حکومتي چارواکي په توګه وټاکه. له دې وروسته هغه خپل ټاټوبي جاپان ته ولاړ نه.

په اوه سوه او اويايم کال کې، ابوجومالو د چين په پلازمينه چانګ ان کې د دوه اويا کلونو په عمر مړ شو.

يو زر او اويا کاله مخکې، موټر، اورګاډی او الوتکې موجود نه وو، د بېلا بېلو هېوادونو تر منځ لارې ډېرې سختې وې. خو د بېلا بېلو کلتورونو تر منځ تګ راتګ تل ساتل شوی وو.