中国国际广播电台
د چين پوهنی په ساحه کښی داسی نظريه پيدا کيږی چه ( شيا) د
چين په قديمی زمانه کښی لومړی
سلطنت ؤ خو د ( شيا) نومی سلطنت
په باب تاريخی اسناد په اساسی
توګه د اخلافو له خوا ليکل شوی ؤ
٠ او تر اوسه پوری د لرغون
پيژندونکو له کارونو څخه په دی
باب کوم باوری تصديق نه دی ترلاسه
شوی ٠ خو د لرغون پيژندنی له
اسنادو څخه دا ثابته شوی ده چه (
شانګ ) د چين په قديمی زمانه کښی
لومړی سلطنت ؤ ٠ اوس به د چين د
تاريخی اسنادو له مخی تر ټولو نه
لومړی سلطنت يعنی ( شانګ ) په باب
يو څه معلومات تاسو ته وړاندی کړو
٠ د ( شانګ ) سلطنت د ميلاد نه
دمخه په ١٦ مه پيړی کښی تاسيس شوی
او د ميلاد نه دمخه په ١١ مه پيړۍ
کښې نسکور شو چه تقريباٌ ٦٠٠ کاله
تاريخ يی ساتلی و ٠ د ( شانګ )
سلطنت په خپلو لومړيو دورو کښی
خپل پايتخت څو واره بدل کړ او په
اخر کښی يی د ( اينګ ) په سيمه
يعنی د اوسنی ( هه نان ) ولايت د(
ان يانګ ) ښارګوټی ته په نژدی
سيمه کښی خپل مرکز ټينګ کړ٠ د
لرغون پيژندنی څخه دا ثابته شوه
چه د( شانګ ) په لومړی سلطنتی
موده کښی د چين تمدن نسبتی لوړه
ترقۍ ترلاسه کړی وه ٠ عمده
خصوصيتونه يی دسنګ پشت يا کشپ
پرکاسې د ليک دود فرهنګ او
برونزی کلتور ؤ ٠ دسنګ پشت پرکاسی
باندی ليک دود په تصادفی ډول کشف
شوی ؤ ٠ د شلمی پيړی په سر کښی د
( هه نان ) ولايت د( ان يانګ )
ښارګوټی په شمال لويديځ اړخ کښی د
( سياو توين ) نومی کلی بزګرو د
تګ په لاره کښی تصادفاٌ د کشپ څو
ټوټی کاسی او د حيواناتو هډوکی
وليدل ، نو د چين د عنعنوی طبی
دارو درملو په توګه يی خرڅ کړل ٠
مربوطو پوهانو پر دغو هډوکو
باندی قديمی ليک دود کشف کړ ٠ نو
دوی په لوي قوت سره ور باندی
څيړنه وکړه ٠ لږه موده وروسته د
چين د لرغونی ليک دود پوهانو
وپيژندل چه د سنګ پشت پر کاسی او
د حيواناتو پرهډوکو باندی پيدا
شوی ليک دود د( شانګ ) د سلطنتی
دوری ليک دود ؤ ٠ ور پسی دوی دا
استدلال ترلاسه کړ چه د ( سياو
توين ) نومی کلی د ( شانګ ) د
سلطنت د پايتخت يعنی د ( اين )
کنډواله وه چه په قديمی کتاب کښی
ياده شوی وه ٠ د ( اين ) د
کنډوالی پيدا کول او له مځکی نه د
دغو اثرونو راکښل په ٢٠ مه پيړۍ
کښی په چين کښی د لرغون پيژندنی
په چارو کښی تر ټولو نه لوی
مؤفقيت بلل کيده ٠ په ١٩٢٨ م کال
کښی ددی کلی تر مځکی لاندی د (
اين ) قديمی اثارو د کښلو نه
راهيسي په دی ځای کښی د کشپ پر
کاسی باندی د ليک دود اود شنو
برونزی سامان الاتو په شمول زيات
شمير قيمتی تاريخی اثرونه ترلاسه
شول ٠ دسنګ پشت ليک دود د کشپ
پر کاسو او د حيواناتو پر هډوکو
باندی حکاک شوی قديمی ليک دود ؤ
٠ د ( شانګ ) په سلطنتی دوره کښی
پاچا د هر کار د عملی کولو نه
مخکښی حتماٌ فالګيری کوله او د
سنګ پشت کاسه د فالګيری وسيله وه
٠ د کشپ د کاسی د استعمال نه
مخکښی بايد لومړی د کاسی نه وينی
او غوښی وايستلی شي او بيا به يی
مخ پاک او هموار شی ٠ وروسته به
فالګير د کاسی او يا د هډوکی په
دننه مخ باندی د چاړه په وسيله
په منظم ډول خپل نوم او د
فالګيری تاريخ او پوښتنه حکاکه
کړه ٠ په پای کښی يی د هډوکی په
دغه مخ کښی د اور په وسيله درز
جوړکړ ٠او خلکو دغه درز ته ( جاو
) ووايه ٠فالګير به ددی درز د
حرکت پرخوا خپل تحليل کاوه او په
دی توګه يی د فالګيرۍ نتيجه
ترلاسه کوله ٠ او وروسته د
فالګيرۍ د نتيجی باوری څرنګوالی
يی هم په دی کاسی باندی حکاک کړ
او د کشپ دغی کاسی چه د فالګيرۍ
نتيجه يی د ازموينی څخه وتلی وه
د رسمی اسنادو په حيث وساتلی
شوی ٠ تر اوسه پوری د ( اين ) له
کنډوالی څخه د کشپ دکاسوڅه دپاسه
يو لک ٦٠ زره ټوټی راوکښلی شوی چه
په ځينو باندی د فالګيری پوره
نتيجه ليدل کيږی اوځينی يی
يوازی دکاسی يا هډوکی سپينی ټوټی
دی چه ور باندی هيڅ ليک دود نه
ليدل کيږی ٠ داحصايی له مخی د
کشپ د کاسو پر ټوټو باندی څه
دپاسه ٤٠٠٠ ډول ډول ليک دودونه
پيدا شوی دی چه ٣٠٠٠ يی د پوهانو
د څيړنو او تحقيقاتو وړ دی ٠ او
په دی ٣٠٠٠ ليک دودونو کښی څه
دپاسه ١٠٠٠ توری د پوهانو له خوا
په ګډه وپيژندل شول او او نور
پاتی توری يا ددوی له خوا د
پيژندلو وړ نه دی يا ددوی نظريه
ور باندی سخت توپير لری ٠ سره
له دی له دغوڅه دپاسه ١٠٠٠ تورو
څخه چه د پوهانو له خوا په ګډه
وپيژندل شول خلکو د( شانګ )په
سلطنتی دوره کښی د سياست ،
اقتصاد اوکلتور په شمول هر اړخيزو
ساحو کښی لومړنی عمومی معلومات
ترلاسه کړی شول٠ د کشپ پر کاسی
باندی د ليک دود دڅيړنو او
تحقيقاتو په هکله لومړی خاص کتاب
په اوسپنيزو وريځو کښی د سنګ د
پشت د پټيدو په نامه د ښاغلی (
ليو عه ) له خوا ليکل شوی او په
١٩١٣ م کال کښی چاپ شوی ؤ ٠ د کشپ
د کاسی د ليک دود څيړنی په نامه
کتاب چه د چين د نامتو تاريخ پوه
او ادب پوه (ګو مو ژو) په قلم
ليکل شوی او په ١٩٢٩ م کال کښی
چاپ شوی ؤ يو بل مهم خاص اثر بلل
کيږی ٠ اوس د بيجينګ د پوهنتون
پروفيسر ( چيو سی ګوی ) او د چين
د تاريخ د انسټيټيوټ پروفيسر ( لی
شوی چينګ ) او داسی نور پوهان په
چين کښی د کشپ د کاسی د ليک دود
د څيړنی په برخه کښی لوړ مقام لری
٠ د کشپ د کاسی د ليک دود په شان
شنو برونزی سامان الاتو هم د هغی
زمانی د تمدن ښه نماينده ګی کوی ٠
د ( شانګ ) په سلطنتی دوره کښی د
شنو برونزونو د ويلولو اود برونزی
سامان الاتو د جوړولو هنر او
مهارت نسبتاء يوی لوړی سويې ته
رسيدلی ؤ ٠ او تر اوسه پوری د (
اين ) له کنډوالی څخه څو زره
برونزی سامان الات راکښل شوی دی
او د ( سه مو وو) په نامه يو غټ
اثر چه په ١٩٣٩ م کال کښی راکښل
شوی او د ١٣٣ساتنی ميترو په
جګوالی ، د ١١٠ سانتی ميترو په
اوږدوالی ، د ٧٨ سانتی ميترو په
پلنوالی او د ٨٧٥ کيلو ګرامو په
وزن د خوراکونو د پخولو دپاره
يولوي ديګ دی د شکل له لحاظه
باشوکته او با عظمته ښکاری ٠اودغه
غټ ديګ له هغو ممتازو اثارو څخه
دی چه د چين په قديمی زمانه کښی
يی د برونزی فرهنګ د لوړ مهارت ښه
نماينده ګی کوله ٠ د قديمی اثارو
د راکښلو او علمی څيړنو څخه دا
ثابته شوی ده چه د ( شانګ ) په
سلطنتی دوره کښی دولت ټينګ شوی
او د شخصي مالکيت نظام هم په
اساسی توګه ټاکل شوی ؤ او سم له
هغی زمانی نه د چين تاريخ
متمدنی دوری ته داخل شوی دی ٠
|