中国国际广播电台
د ( شن يانګ ) امپراطوری ماڼۍ چه د چين په شمال ختيځ کښی واقع
ده ، د پيمانی او موجوديت له
لحاظه يی د بيجينګ د امپراطوری
ماڼی نه وروسته په هيواد کښی دوهم
مقام نيولی دی ٠ د بيجينګ
امپراطوری ماڼۍ په نړۍ کښی زيات
شهرت لری ٠ خو د بيجينګ د
امپراطوری ماڼۍ سره د ( شن يانګ )
د امپراطوری ماڼۍ توپير دا دی چه
دغه ماڼۍ د ( مان ) د قوم د
امپراطورانو له خوا جوړه شوی وه
٠ د ( شن يانګ ) د امپراطوری
ماڼۍ ځانګړی تاريخ او قوی قومی
رنګ د خلکو زياته توجه ځانته
راجلب کړی او کوی يی ٠
د ( شن يانګ ) امپراطوری ماڼۍ د
چين په شمال ختيځه سيمه کښی د (
لياو نين ) ولايت د مرکز ( شن
يانګ ) ښار په منځنی برخه کښی
واقع ده ٠ دغه ماڼۍ د ١٦١٦ م
کال نه تر ١٩١١م کاله پوری د (
چينګ ) د سلطنت د تاسيسيدو په
لومړی وخت کښی امپراطوری ماڼۍ وه
٠ د مانۍ تاريخ ځانګړی خصوصيت
درلود ٠ د ١٧ می پيړی په ابتدايی
وخت کښی د چين په شمال ختيځ کښی د
( مان ) په نامه قوم چه کوچيانی
ژوند يی تيراوه ، د ( هاو جين )
په لقب رژيم جوړ کړ ٠ د ( هاو
جين ) لوی خان ( نورهاچ ) ( شنګ
يانګ ) ښار د خپل مرکز په توګه
وتاکه او پکښی يی د شاهی ماڼۍ په
جوړولو پيل وکړ ٠ د ( نورهاچ )
زوی ( هوانګ تای جی ) پر
امپراطوری تخت باندی د کيښناستلو
نه وروسته پخوانی دولتی لقب (
هاو جين ) په ( چينګ ) بدل کړ او
د امپراطوری ماڼۍ ابادی يی
بشپړه کړه ٠ او دغه امپراطوری
ماڼی هم د( شنګ يانګ ) امپراطوری
ماڼۍ ده ٠ د ( چينګ ) د سلسلی
دوو امپراطورانو ( هوانګ تای جی )
او ( فولين ) په دی ماڼۍ کښی
امپراطوری مراسم پر ځای کړل او
امپراطوری واکونه يی ترلاسه کړل
٠ وروسته د ( چينګ ) پوځيانو جنوب
ته لښکر کشی وکړه او د چين مرکزی
سيمی ته داخل شول ، د ( مينګ )
امپراطوری حکومت يی نسکور کړ
او د چين په ټول هيواد کښی يی
نوی مرکزی واکمن رژيم تاسيس کړ ٠
د ( چينګ ) امپراطور خپل مرکز له
( شنګ يانګ ) څخه بيجينګ ته
انتقال کړ ٠ او په دی توګه د (
چينګ ) د سلسلی امپراطوران د
بيجينګ په امپراطوری ماڼۍ کښی
واوسيدل او ( شنګ يانګ ) ښار د (
چينګ ) د سلسلی د دوهم مرکز په
توګه وټاکل شو ٠ نو د ( شن يانګ )
امپراطوری ماڼۍ هم په دوهمی
امپراطوری ماڼۍ وبلله شوه ٠
د ( شنګ يان ) امپراطوری ماڼۍ ٦٠ زره مربع متره ځمکه نيسی او
پکښی څه دپاسه ٧٠ ودانۍ او څه
دپاسه ٣٠٠ سالونونه او کوټې جوړی
شوی دی ٠ د چين د عنعنوی
امپراطوری ماڼۍ د ساختمان سره ددی
ماڼۍ توپير دا دی چه ور باندی د
کوچيانی قوم قوی رنګ پوښول شوی دی
٠ د مانۍ ساختمانی ودانۍ په
منځنيو ، ختيځو او لويديځو لارو
ويشلی شوی دی ٠خصوصاُ په ختيځه
لاره کښی د ودانيو ترتيبات د
کوچيانی قوم ښه نمايندګی کوی ٠
په دی لاره کښی عمده ودانی ديوال
نه لرونکی شاندار سالون دی چه
امپراطورانو به پکښی دولتی چاری
اجرا کولی او مهم او درانده مراسم
به يی پکښی پرځای کول ٠ د لوی
سالون په دوو اړخونو کښی لس وړوکی
ودانۍ په ٢ قطارونو مخامخی ولاړی
دی چه د لسو مهمو وزيرانو د کار
کولو دپاره برابری شوی وی ٠ دغه
لس ودانۍ هم ديوالونه نه لری
٠څرنګه چه په ساختمانی نظر دغه
شانداره سالون تر نورو نه ښکلی
او باعظمته دی ، نو ور ته ماڼۍ
ويل شوی ده ٠ خو داسی ودانی د
کيږدۍ په شکل جوړی شوی دی ٠او دا
د کوچيانی ژوند څخه د ( مان ) د
قوم د ودی ښه څرګندوی دی ٠
د ( شنګ يان ) په امپراطوری ماڼۍ کښی د ( مان ) قوم رنګارنګ
دود دستورونه ليدل کيږی ٠ مثلاُ
په منځنی ساختمانی لاره کښی د (
چينګ نين ) نومی ماڼۍ د لويې
دروازی په وړاندی ميدان کښی د ٧
مترو په جګوالی يو لرګينه ستنه
ولاړه ده چه بنسټ يی يوه غټه
سپينه ډبره ده ٠ د ستنی پر سر
باندی د قلعی په موادو جوړه شوی
يوه غټه کاسه تړله شوی ده ٠د
روايت له مخی دغه د ( سو لوين )
په نامه ستن اسمان ته د ( مان ) د
قوم د عبادت کولودپاره مقدس ستنه
بلل کيده ٠ د ( مان ) د قوم د
عنعناتو سره سم اسمان ته د عبادت
کولو په وخت کښی به د ستنی د سر
په قلعی کاسه کښی وريژی او غوښی
برابری وی څو چه مرغان داسی
خوراکونه وخوری ٠ دغه رسم رواج د
يوه روايت څخه راغلی دی ٠ د (
چينګ ) د سلطنت موسس ( نورهاچ )
په يوه وخت کښی د دښمنانو له خوا
تعقيبيده ٠ هغه د خطرناکو حالاتو
څخه د ځان د بچ کولو دپاره به
هاخوا دی خوا ته منډی وهلی ٠ په
پای کښی هغه د سختی ستړيا له
امله طاقت له لاسه ورکړ چه کومه
لاره پيدا کړی ٠ نو مجبورا يی
په يوه هغه وچه وياله کښی چه له
واښو څخه ډکه وه ځان پټ کړ ٠ په
دی وخت کښی يو شمير مرغان راغلل
او ټول د ( نورهاچ ) پر وجود
باندی راکوزيدل ٠ دغو مرغانو په
خپلو بدنونو د( نورهاچ ) وجود پټ
کړ ٠ او په دی توګه ( نورهاچ ) د
دښمنانو څخه وژغورل شو ٠وروسته (
نورهاچ ) د ( جينګ ) دولت تاسس
کړ او پر امپراطوری تخت باندی
کيښناست ٠ هغه ددغو مرغانو څخه د
مننی دپاره ټولو خلکو ته امر
وکړچه د خپل کور په انګړ کښی کاسه
لرونکی جګه ستن وتړی او په
کاسه کښی دی خوراکونه برابرکړی ٠
ددی روايت سره سم د ( شن يانګ )
په امپراطوری ماڼۍ کښی د لوی
سالون په انګړ کښی دغه کاسه
لرونکی جګه ستنه هم وتړله شوه او
وروسته دا د ( مان )د قوم يو رسم
رواج وګرځيد ٠
د ( شن يانګ ) په امپراطوری ماڼۍ کښی د ( مان ) د قوم کلتور په
هرځای کښی ليدل کيږی ٠ مثلاُ د
اوسيدو کوټه د رسمی سالون څخه جګه
ده ٠ دا په غرنی او ځنګلداری سيمو
کښی د( مان ) د کوچيانی قوم د
يوه عادت ادامه بلل کيده چه د
ښکارکولو په وخت کښی به دوی
عموماُ جګ ځای د اوسيدو د کور په
توګه ټاکه ٠ خو ان د ( چينګ )
سلسلی په ابتدايی وخت کښی واکمنی
طبقی د مرکزی سيمی کلتور منلی و
٠ نو د ( هان ) د قوم کلتور د (
شنګ يانګ ) په امپراطوری ماڼۍ کښی
هم ليدل کيږی ٠ مثلاُ لوی او
شاندار رسمی سالون د ( سونګ ) د
امپراطوری سلسلی د ساختمانی شکل
سره سم اباد شوی دی ٠ دا د ( هان
) د قوم د عنعنوی ساختمانی شکل
بلل کيږی ٠ دغه شان د اوسيدو د
کوټو نومونه يی هم د ( هان ) د
قوم په کلتوری او ادبی سبک ټينګ
شوی ؤ ٠
د ( شن يانګ ) امپراطوری ماڼۍ
عمده جوړښت په ١٦٢٥ م کال کښی د
لسو کالو د هلو ځلو نه وروسته
بشپړ شو ٠ وروسته دغه ماڼۍ د (
چينګ ) د سلسلی د ( کانګ سی )، (
يوونګ جنګ ) او ( چيان لونګ ) د ٣
امپراطورانو له خوا ترميمه او نوی
شوه چه ساختمانی ابادۍ يی په
دوامداره توګه ١٥٠ کاله ونيول ٠
نو ځکه د ( شن يانګ ) امپراطوری
ماڼۍ د ( هان ) ، ( مان ) ، (
مغول )، ( خوی ) ، ( تبت ) او
داسی نورو قومونو د ساختمانی هنری
سبکونو په يوځای کولو سره جوړه
شوی ده ٠ نو ويل کيږی چه د ( شن
يانګ ) امپراطوری ماڼۍ د چينی ملت
فرهنګی مجموعه ده او د يوه واحد
او زياتو قومونو لرونکی هيواد په
حيث د چين يوه مهمه علامه بلل
کيږی ٠
|