د ډاکتر هوا تو د زيږيدو کال  معلوم نه دي ، په تاريخي کتاب کي يوازي داسي ليکل شوي وو چه هغه په دوه سوه اتم کال کي د ظالمانو لخوا ووژل شو . د افسانې لمخې هغه د سل کلنۍ په وخت کي لا هم روغ جوړ و . په هغه وخت کي يو ظالم سلطان چه څاو څاو نوميده ، د سر درد په ناروغۍ اخته و او  د ډاکتر هوا تو لخوا جوړ شو  او د مجبوريت لمخې يي د ده د ځانګړي ډاکتر دنده په غاړه واخيستله . لږه موده وروسته 

هوا تو په دي پلمه چه ښځه يي ناجوړه شوه ، بيرته خپل کور ته لاړ ، ظالم سلطان څاو څاو څو څو ځله  له  هوا تو څخه د بيرته راتګ غوښتنه وکړه ، خو هوا تو لا هم  په کور کي پاتي و ، په پاي کي د څاو څاو لخوا ونيول شو او و يي واژه .

   ډاکتر هوا تو د ساري ناروغيو ، د ښځو او ماشومانو ، د پوستکو او تنفس د ناروغيو د علاج په ساحو کي ډير تکړه و ، په تيره بيا د عمومي يا کامل بي هوښې او جراحۍ په برخه کي يي  ډيرې تجربې درلودې  او د خلکو  ډيرد احترام او محبت  وړ و .هوا تو په نړۍ کي لومړي ډاکتر و چه د عمومي بي هوښې درمل  يي استعمال کړ  ،خو متاسفانه ددې درمل نسخه لا پخوا له لاسه ورکړې  شويده .

 هوا تو په جراحۍ کي ډير تکړه و ، د مثال په توګه يو وار هغه د يوې نجلۍ د  ښي په زنګون  باندي د جراحۍ عمليات اجرا کړل او  د مار په شان يو شي يي وايست  چه د عملياتو د يوې اونۍ نه وروسته نجلۍ بيخي جوړه شوه . د اوسنيو ډاکترانو په نظر هوا تو د نجلۍ له انګون څخه يو خراب شوي هډوکی وايست .

   ډاکتر هوا تو د ناروغيو د تشخص په برخه کي هم ډير تجربه کار و . هغه د ناروغ  د صورت او علامې سره سم د ناروغۍ سختوالي تشخص کولي شو .  د مثالونو په توګه يو ناروغ چه چن دن نوميده ، اشتها يي خرابه وه او صورت يي سور و ، ډاکتر هوا تو  د تشخص نه وروسته ور ته  وويل چه ستا په کولمو کي چنجې شته ، ناروغ  د ډاکترلخوا د ليکل شوي نسخې لمخې دارو وخوړل او لږ وخت وروسته يي زياتې چنجې دفع  کړې . يوه ورځ  يو مامور  په اوږدې  ناروغۍ اخته و ،  ډاکتر هوا تو د تشخص نه وروسته  دا نظر درلود چه  د نفرت د تحريک  نه وروسته به  دده ناروغي جوړه شي ، نو بيا يي ور ته يو ليک وليږه اوپه ليک کي دغه مامور ته  ډير ښکنځل وليکل  .  دغه مامور د ليک د لوستلو نه وروسته ډير نفرت وکړ او د هوا تو د وژلو دپاره يي امر ورکړ ، خو نه يوازي دا چه هوا تو يي و نه واژه  ، بلکي د ډير نفرت له امله له خولې څخه  تور رنګ وينې وبهيدلې ، عجيبه خبره خو دا وه چه نوموړي مامور بيخي جوړ شو .

   سم تشخص د ناروغيو د علاج  دپاره ډير مهم دی . هوا تو ځکه د ناروغانو لخوا د هر کلي وړ و چه  د بيلا بيلو ناروغيو د مشخصاتو سره سم  يي نسخې وليکلې . مثلا يو وار دوه ناروغان راغلل چه  د دواړو سر درد کاوه او تبه يي درلوده ، خو ډاکتر هوا تو د تشخص نه وروسته  يوه ناروغ  ته مسهل درمل ورکړل ، بل ته يي د خولې کولو درمل ورکړل .  نورو ترې پوښتنه وکړه چه دا ولي ؟  هوا تو ځواب ورکړ چه دوي دواړه که څه هم  يو شان علامې لري ، خو  لومړي ناروغ  د هاضمې او دوهم  د زوکام  په ناروغيو اخته دي .  نو د ناروغيو د بيلوالي له امله درملونه يي هم بيل دي .  په پاي کي دواړه ناروغان د درملونو د خوړلو نه وروسته ژر جوړ شول . نن ورځ  خلک  د روغتيا د ساتلو دپاره ورزش کوي ، خو دوه زره کاله دمخه ډاکتر هوا تو د ببر ، هوسۍ ، يږ ، بيزو او مرغه د حرکتونو لمخې جمناستيک اختراع  کړ  څو چه د خلکو روغتيا وساتل شي .