د  سي سيا د سلسلې  شاهي  هديره  د چين د شمال  لويديځې  خوا د نين  سيا د حوي  قوم  په  خودمختاره  سيمه کې  واقع  ده ٠  د دغې هديرې   د لرغون پيژندنې  کار  په شلمه  پيړۍ کې  پيل  شوي او  د چين د ملي  اقليتونو د لرغون د پيژندنې  په تاريخ کې  يي مهم  مقام  نيسي ٠

د اووسوو اويا کالو نه  مخکې  د چين  په تاريخ کې  دري  سلسلې موجودي ؤ ي چه  په  جلا جلا توګه   د چين   په منځني   ،  شمال  ختيځې  او  شمال  لويديځې  خوا کې  واقع  ؤي  او  په  جلا توګه    د سونګ ،  لياو  او  دا سيا  يعني  د سي سيا  په  نامه نوميدي٠

 سي  سيا  د يو خپلواک  مملکت  په  توګه   خانګړي    ژبه  او خطونه  لري  ، خو له بده مرغه  د ميلاد  په ١٢٢٧ کال کې  د مغولو  د  چنګيز  فوځ   تر حملې  لاندې   يي له منځه  يووړل  شول ٠

 د تيري پيړۍ د اومې  لسيزې  په  لومړنيو وختونو کې   په  چين کې  د سي  سيا د سلسلې د شاهي  مقبرې   بقايا کشفه  شوې او له دي  نه  وروسته  په ديرش کالو کې  د چين  لرغون پيژندونکو د نوموړي  مقبرې  په نسبت څو څو ځله  تحقيقات  ، پلټنه  او کيندنه  وکړه ٠

نوموړي شاهي  هديره  په   شاړه  صحرايي  مځکه کې  واقع   ده  چه  عمومي  مساحت  يي  پنځوس  مربع  کيلو مترو ته  رسيږي  چه  په  دي  هديره  کې  د هديرې  نهه  باغونه    او د څه د پاسه  د دوو سوو  پنځوسو  تنو اړوندو  شاهي  غړو مقبرې     شاملي  دي ٠ دغه  هديره  د پيمانې  له  لحاظه  په  چين  کې  تر ټولو نه  لويه  او تر اوسه پوري  يي  ډير  ښه ساتل  شوي   هديره  ګڼل  کيږي ٠

د  سي سيا د سلسلې  په  شاهي  هديره کې  د هديرې  څلي   په  نړۍ کې  د ختيځې  خوا دهرم  په نامه  شهرت  لري ٠ د دوه زريم کال  د اپريل  په ديرشمه  نيټه  د چين  لرغون پيژندونکو  د دريم لمبر  د هديرې  د کيندلو او  پاکولو په وخت کې سينګار يو ډول   شيان  کشف  کړل   چه  مخ  يي د انسان  دي  خو بدن  يي  مرغه ته ور ته دي ٠ وروسته  د لرغون پيژندونکو د څيړنې  له مخې   دغه  ډول  د سينګار  شيان  د بودايي  دين  د وداني  د سينګار شيان  دي  چه  د  جنت  د  مرغه  څرګندوي  دي ٠

 د سي سيا  د سلسلې  له  شاهي هديرې څخه   يو سلو څلويشت  زره  ګاډري  تختي،  دوه  سوه  د وداني  أرايشي  شيان  او نور  تاريخي  أثار  وکيندل شول ٠  د لرغون پيژندونکو په نظر  د سي سيا د سلسلې  شاهي  هديره  د چين د قدمې  زماني  د  هان  قوم  د شاهي  هديرې  ښې  تجربې  راجلبې  کړي  او په   عين وخت کې   د بودايي  دين   تر زياتې  اغيزې   لاندې  وه  ٠ په  دي  وجه  د سي  سيا د سلسلې  شاهي  هديره  ځانګړي  خاص   ساختماني  سبک  لري  او  د چين  د هديرو  په  تاريخ  کې يي ډير  مهم مقام   نيولي  دي ٠