د امريکا يوه پارلماني غړي پر امريکايانو د ډزو پېښو د سختو منفي او روحي اغېزو د يادولو په ترڅ کې ويلي، چې ((په امريکا کې والدين هر سهار له خوب څخه د وېښېدو وروسته دعا کوي، چې ماشومان يې د ډزو له پېښې سره مخ نه شي او د ماشومانو په مکتبونو کې د ډزو پېښه و نه شي. ))
د امريکا د يوه سازمان د تازه شمېرنې له مخې، په روان ۲۰۲۲م کال کې د امريکا په ښوونځيو کې د ډزو ۲۶۰ پېښې شوي، چې دا رقم د تېرو کلونو د ريکارډونو په پرتله لوړ دی. په دې وروستيو څو ورځو کې په دغه هېواد کې د ډزو څو پېښې وشوې، په تېره بيا د اکتوبر په ۲۴مه نېټه د ميسوري ايالت د سنټ لويس ښار په يوه لیسه کې د ډزو پېښه وشوه او له امله يې د ټوپچي په شمول ۳ تنه ووژل شول او ۷ تنه نور ټپي شول.
د يادې پېښې په اړه د امريکا د خبري رسنيو د راپورونو له مخې، د دې پېښې تر سره کوونکی يو ۱۹ کلن ځوان و ، چې لېسې ته ننووت او پر زده کوونکو يې ډزې وکړې. که څه هم د پېښې له رامنځته کېدو مخکې د لېسې دروازه بنده شوې وه او د دفاع لپاره امنيت ساتونکي ځای پر ځای شوي وو، خو دغه پېښه لا هم وشوه. دغه پېښه ښيي، چې که څه هم د امريکا ښوونکو او زده کوونکو د ډزو پېښې په مقابل کې چمتووالی نيولی وو، خو د دې پېښې مخه یې ونشوای نيولی. همدې وضعيت د امريکا خلکو ته لا سخته روحي صدمه رسولې ده.
د امريکا د ټوپک تاوتريخوالي ارشیف (gun violence archive) ویبپاڼې د يوې شمېرنې نتيجه ښيي، چې د اکتوبر تر ۲۷مې نېټې پورې په دغه هېواد کې د ډزو پېښو ۱۳۷۹ ماشومان او تنکي ځوانان وژلي او ۳۶۸۷ تنه نور يې ټپيان کړي دي.
په امريکا کې د ماشومانو او ځوانانو پر روحي روغتيا د ډزو پېښو زيانونه له اټکل څخه وتلي دي. په دغه هېواد کې د هغو تنکيو ځوانانو شمېر د زیاتېدو په حال کی دی، چې د روحي اضطراب او يا زړه تنګ توب (Depression) ناروغي لري. ځينو امريکايي زده کوونکو د خپلو زده کړو په پرتله د ډزو پېښو ته لا زياته پاملرنه او اندېښنه ښودلې.
زياتو کسانو په امريکا کې د پر له پسې ډزو پېښو پر وړاندې په دې اړه شک ښودلی، چې د امريکا حکومت کله نا کله په جنګي ميدان کې د يوه سرتيري د مړينې له امله ډېر انتقامي اقدامات ترسره کوي او د هغې نظريې د پروپاګنډ لپاره يې هڅې کړي، چې ژوند قيمتي ارزښت لري. نو ولې دغه حکومت د ډزو له امله د وژل شويو ماشومانو او تنکيو ځوانانو پر وړاندې بې کاره اوسي؟
د امريکا د سياسي ميکانيزم نيمګړتيا په دغه هېواد کې د ټوپک مسئلې يو مهم سبب دی. د امريکا د اساسي قانون په دوهمه تعديل نامه کې د ټوپک درودلو حق په اړه قاعده نه بدلېدونکې ده او د دغه هېواد سياسي نظام دوو کورنيو ګوندونو ته زمينه برابره کړې، چې د خپلو سياسي ګټو لپاره یو د بل لايحه ردوي. بر سېره پر دې، د امريکا د ټوپکو ټولنه د ګټو د يوې لويې ډلې په توګه د خپلو ګټو په پار د حکومت پر پرېکړو اغېزې کولی شي. د يادو وضعيتونو پر وړاندې، که څه هم د دغه هېواد ولسمشر جو بايډن په جون کې د ټوپکو د کنټرول يوه لايحه لاسليک کړه، خو د ډزو پېښو د مخنيوي په برخه کې دغه لايحه بې ګټې ده.
که د امريکا د سياسي ميکانيزم نيمګړتياوې پوره نه شي او د دغه هېواد سياسي چارې تل د شخصي ګټو غوښتونکو سياستوالو په کنټرول کې وي، امريکايان به د ډزو پېښې له سيورې څخه هېڅکله ونه ژغورل شي.