چين به تل مخ پر ودې هېوادونو د باور وړ دوست وي
CMG2023/01/24 15:06:24
شريکول:

د روان ۲۰۲۳م کال په پيل کې د چین د بهريو چارو نوي ټاکل شوي وزير چين ګانګ له ځينو افريقايي هېوادونو سره ليدنې وکړې چې دا په تېرو درې دېرشو کلونو کې د چين د ډيپلوماتيکو چارو عمده عنعنه ده، سربېره پر دې د چين او افريقايي هېوادونو ترمنځ د ژورې دوستۍ او په افريقايي وچه کې د مخ پر ودې هېوادونو له سمسورتيا څخه د چين د ټينګ ملاتړ ښکارندويي کوي. چين تل د مخ پر ودې هېوادونو د باور وړ دوست او صادقانه همکار به وي او خپله همدغه ژمنه يې تل پوره کړې او کوي به يي.

روان کال د افريقايي هېوادونو پر وړاندې د چين د دولت ریيس شي جين پینګ د هغو صادقانه افکارو او نظرونو له لسمې کليزې سره برابر دی چې په ۲۰۱۳ کال کې يې له افریقا څخه په لومړۍ ليدنه کې څرګند کړي وو. له لسو کلونو راهيسې د دواړو خواوو د مشرانو په ګډو هڅو سره دوه اړخيزې اړيکې د پام وړ لاسته راوړنې درلودلې دي. د ۲۰۲۲ کال په نومبر کې د جي شل هېوادونو په سرمشريزه کې ریيس شي جين پینګ د نړۍ لپاره د افريقا د لا مهم رول د لوبولو د هڅولو لپاره تر نورو مشرانو نه مخکې په ډاګه په دې ډله کې د افريقايي اتحاد له برخې اخيستنې څخه ملاتړ څرګند کړ. هغه وويل چې موږ دې تلپاتې نړيوال پرمختګ ته ورګډ کړو، نو بايد د نړيوالې اقتصادي سمسورتيا لپاره همکاريزې اړيکې ټينګې کړو، پرمختګ ته دې لومړيتوب ورکړو، د خلکو ګټو ته دې ارزښت ورکړو او د کرونا وبا پر وړاندې د مبارزې، انفلاسيون، پورونو، ډيجيټلي اقتصاد او زرغون پرمختګ په شمول ډېرو برخو کې خپلمنځي همکارۍ دې پياوړې کړو. نو ځکه چين د جي شل هېوادونو په ډله کې د افريقايي اتحاد له ګډون څخه ملاتړ کوي.

له اوږدې مودې راهيسې چين تل د افريقايي هېوادونو د پورونو د کمښت لپاره ورسره د مرستو او د پورونو د ځنډولو په هکله د جي شل هېوادونو ډلې د وړانديز د پلي کولو لپاره هلې ځلې کړې او کوي يې.

د ۲۰۲۲کال په اګست کې د چین حکومت اعلان کړی  چې د ۱۷ افريقايي هېوادونو ۲۳ مادې بې سوده پورونه معاف کړي دي. تر اوسه پورې چين د پورونو د ځنډولو په هکله له ۱۹ افريقايي هېوادونو سره تړونونه لاسليک کړي او يا ورسره ګډو نظريو ته رسېدلي دي. په دې سره د چين له خوا ځنډول شوي پورونه د شلو هېوادونو ډلې د نورو غړو په پرتله زيات دي.

د ۲۰۲۲ کال په پای کې د نوي چين له جوړېدو راهيسې له سعودي عربستان څخه د چين هغه ډيپلوماتيکه ليدنه تر سره شوه چې له عربي هېوادونو څخه په ليدنو کې پيمانه او کچه يې بې سارې وه. د چين د دولت ریيس شي جين پینګ د هغې هېواد په پلازمېنه رياض کې د چين او عربي هېودونو په لومړۍ سرمشريزې او د چين او د خليج پر غاړه د عربي هېوادونو ترمنځ د همکاريزې کمېټې په لومړۍ سرمشريزه کې ګډون وکړ او د دغو هېوادونو له شاوخوا شلو مشرانو سره يې خبرې اترې وکړې چې همدا د چين او عربي هېوادونو ترمنځ د ګډ برخليک ټولنې د ابادۍ لپاره لاره هواره کړې ده. ریيس شي جين پينګ همدارنګه ويلي چې موږ دې د پرمختيايي ستراتيژيو نښلول پياوړي کړو او د يو  کمربند او يوې لارې د وړانديز د پلي کولو لپاره دې ګډې هڅې وکړو. په ورته وخت کې دې د اقتصاد او سوداګرۍ، د انرژيو او د بنسټيزو تاسيساتو د ابادۍ په برخو کې خپلمنځي همکارۍ ژورې کړو، د ټيټ کاربن، روغتيا او طبي چارو، پانګونو او پولي چارو په شمول ځينو برخو کې دې دوه اړخيزې همکارۍ پياوړې کړو او د فضايي او هوايي چارو، ډيجيټلي اقتصاد او ذروي انرژۍ د سوله يیزې کارونې په برخو کې د دواړو خواوو ترمنځ همکارۍ دې پراخې کړو او د غلودانو او انرژۍ د خونديتوب د ساتلو په برخه کې دې له سترو ننګونو سره مقابله وکړو. چين غواړي چې له عربي هېوادونو سره د نړيوال پرمختيایي وړانديز د پلي کولو او د پرمختيايي هېوادونو ترمنځ په همکارۍ کې د تلپاتې پرمختګ د پرمخ بېولو لپاره ګډې هلې ځلې وکړي.

د يوې شمېرنې له مخې تېر کال د چين او عربي هېوادونو ترمنځ عمومي سوداګريز ارزښت له ۳۳۰ ميليارده امريکايي ډالرو څخه اوښتی چې دغه شمېر د لسو کلونو مخکې اندازې له ۱،۵ ځلو سره برابر دی. د دې ترڅنګ د چين له خوا وړاندې شوې لايحه او وړانديز هم لازيات عربي هېوادونه راجلب کړي دي.