د چين او روسيې ستراتېژيکې همکارۍ د نړۍ لپاره ډېرې مهمې دي
CMG2023/03/23 14:56:59
شريکول:

د چين د دولت رئيس شي جين پينګ د مارچ په ۲۲ مه نېټه له روسيې رسمي ليدنه پای ته ورسوله. د دغه سفر پرمهال د چين او روسیې مشرانو دوې ګډې اعلاميې لاسليک کړې چې د دواړو هېوادونو ترمنځ د دوه اړخیزو اړيکو د پرمختګ او په بېلابېلو برخو کې يې خپلمنځي راتلونکې همکارۍ طرحه کړې دي. دواړو مشرانو همدارنګه د کرنې، د ځنګلونو چارو او  بنسټيزو علمي څېړنو په ګډون د دواړو هېوادونو ترمنځ د دوه اړخيزو همکاريو  يو شمېر سندونه هم لاسليک کړي دي.  دغه سفر ډېرې لاسته راوړنې او تاريخي اهميت لري او د دوستۍ، همکارۍ او سولې سفر بلل کېږي.

دا بهر ته د چين د دولت رئيس په توګه له بيا ټاکل کېدو وروسته د شي جين پينګ لومړی سفر دی او روسيې ته يې نهم سفر هم دی. د دغه درې ورځني سفر پر مهال د دواړو هېوادونو مشرانو ډېرې صادقانه او دوستانه خبرې کړې او پر يو لړ موضوعاتو موافقې ته رسېدلي دي. دواړو خواوو هوکړه وکړه چې دواړو هېوادونو ترمنځ د نوې زمانې هراړخيزې ستراتېژيکې همکاريزې اړيکې ژورې او پراخې کړې دي. رئيس شي جين پينګ له پوتين سره د ګډې مطبوعاتي غونډې پر مهال وويل، چې د دواړو هېوادونو ترمنځ اړيکې نه یوازې د دواړو هېوادونو لپاره، بلکې د نړۍ د تشکيلاتو او د انسانانو سرنوشت لپاره هم ډېرې مهمې دي.

اوسمهال د چين او روسیې د نوې زمانې هراړخيزې ستراتېژيکې همکاريزې اړيکې د تاريخ تر بل هر وخت لوړې سويې ته رسېدلې او پرمختګ يې هم دوام لري. روسيې ته د شي جين پینګ دغه سفر بهر ته داسې څرګند  پيغام ورکړی، چې چين له پخوا راهيسې خپلواکې ډيپلوماتيکې تګلارې غوره کوي، له روسیې سره د اړيکو ټينګول او ورته پرمختګ ورکول د چين هغه ستراتېژيک انتخاب دی چې د خپلو اصلي ګټو او د نړۍ د پرمختګ د تمايل له مخې يې کړی او د کومې مودې او کومې پېښې له امله نه بدلېږي. د دواړو هېوادونو مشرانو په خپلو ګډو اعلاميو کې يو ځل بيا څرګنده کړې چې دواړه هېوادونه به د خپلو مهمو او کليدي ګټو په تړاو لرونکو موضوعاتو کې یو له بل ملاتړ ته دوام ورکړي او په خپلو کورنیو چارو کې به د بهرنيو مداخله کوونکو له دسیسو سره ګډه مقابله وکړي. پوتين وویل چې هېواد يې د تايوان له هر ډول جلاغوښتونکو سره مخالفت او د ملي حاکميت او ځمکنۍ بشپړتيا د ساتلو لپاره د چين له اقداماتو ټينګ ملاتړ کوي. یاد ټکي د چين او روسيې ترمنځ د سياسي متقابل باور د ټينګ بنسټ ښودنه کوي.

صادقانه همکارۍ د چين او روسيې ترمنځ د دوه اړخیزو اړيکو له مهمو برخو څخه دي. روسيې ته د شي جين پینګ د دغه سفر پر مهال دواړو مشرانو «له ۲۰۳۰م کال مخکې د چين او روسیې ترمنځ د اقتصادي همکارۍ د مهمو برخو د پرمختګ پلان په اړه ګډه اعلاميه » لاسليک کړې او پکې يې تائيد کړې، چې دواړه خواوې به په ۸ برخو کې ګډې اقتصادي همکارۍ وکړي. د روسیې فدراسيون حکومت مالي اکاډمۍ مرستيال پروفيسور ګولګ ميرزويان وايي، چې د چين او روسيې ترمنځ صادقانه همکارۍ به دوام ولري او زیاتې اړوندې پروژې به يې پيل شي چې د دواړو هېوادونو اقتصادي او ټولنيز پرمختګ ته به ګټې ورسوي.

اوسمهال په نړۍ کې داسې بدلونونه چې په تېرو سلو کلونو کې ساری نه لري، په چټکۍ رامنځته کېږي او نړیوالې قواوې يو له بل سره شديده مقايسه کوي. ځينې لوېديځ هېوادونه د سړې جګړې په مفکورې پارټ بازي جوړوي او نړیواله سوله او ټيکاو ګواښي. روسيې ته د شي جین پينګ د دغه سفر پرمهال چيني لوري څرګنده کړې، چې هېواد به يې د شانګهای همکارۍ سازمان، د بريکس هېوادونو د همکارۍ ميکانيزم او د شلو هېوادونو ډلې په ګډون په نړيوالو څواړخيزو ډګرونو کې له اړوندو خواوو سره ګډې همکارۍ پیاوړې کړي او رښتينی څواړخيزم به عملي کړي، دغه راز د غلودانو او انرژۍ د خونديتوب او د صنعتي او اکمالاتي ځنځير د ثابت ساتلو په برخو کې به زيات خدمتونه وکړي او له بېلابېلو خواوو سره به د انسانانو د ګډ برخليک ټولنې د جوړولو لپاره ګډې هڅې وکړي. روسي لوري د نړيوال امنيت، پرمختګ او تمدن په اړه د چين له دريو وړانديزونو ملاتړ څرګند کړ او د بېجینګ په منځګړيتوب د سعودي عربستان او ايران ترمنځ د خبرو هرکلی يې وکړ.

 

دواړو خواوو همدارنګه د نوې زمانې د خپلمنځي هراړخيزو ستراتېژيکو همکاريزو اړيکو په اړه يوه ګډه اعلاميه خپره کړې. له دغې اعلاميې څخه د نړیوال وضعيت او ډېرو تودو مسئلو په اړه د دواړو هېوادونو ګډې نظريې معلومېږي. د بېلګې په توګه دواړه هېوادونه "خبرې" د ستونزو تر ټولو ښه حل لار بولي، له انزوا څخه نه ، بلکې له ټولشموليته ملاتړ کوي او له هغې کړنې سره مخالفت کوي چې د ډيموکراسۍ او ازادۍ په پلمه پر نورو هېوادونو فشارونه اچوي، دواړه هېوادونه همدارنګه هڅه کوي چې د نړیوالو اړیکو نوې بڼې جوړې کړي.

دواړو خواوو د اوکراين مسئله هم ياده کړې او په خپله ګډه اعلاميه کې يې مسئولانه خبرې د دې مسئلې تر ټولو ښه حل لار وبلله. روسي لوري يوځل بيا څرګنده کړې، چې د سولې خبرې به ژر بيا پيل کړي، دغه راز د چين د اړوند دريځ هرکلی يې کړی او هيله يې ښودلې چې چين له سياسي او ډيپلوماتيکو لارو چارو د دغې ستونزې د هوارۍ لپاره مثبت رول ولوبوي.

د چين او روسيې د مشرانو په ګډې لارښوونې به د دواړو هېوادونو اړيکې لاپسې ژورې شي، دغه راز د دواړو هېوادونو په ګډو هڅو به د نړۍ د څو قطبي کېدو او د نړيوالو اړيکو د ډيموکراتيکېدو بهيرونه زيات خوځند ځواک ولري او د نړۍ امنيت او پرمختګ به لاښه تامين شي.