د جاپان حکومت سمندر ته د اټومي ککړو اوبو پر خوشي کولو ټينګار کړی
CMG2023/08/23 15:04:03
شريکول:

د جاپان حکومت له کورنيو او بهرنيو مخالفتونو سره سره بيا هم د اګست په ۲۲مه نېټه اعلان کړی چې دوی به د روانې میاشتې په ۲۴مه نېټه سمندر ته د فوکوشيما ذروي برېښناکوټ د ککړو اوبو خوشي کول پيل کړي. ورپسې د جاپان د توکيو برېښنايي شرکت د چمتووالي چارې پیل کړې دي. خو په همدې ورځ د جاپان خلکو، نړيوالو سازمانونو او د ارام سندر پر غاړه پرتو هېوادونو په جلا جلا توګه د دې هېواد پر يادې کړنې نيوکه وکړه او ور څخه يې غوښتنه وکړه چې دغه پرېکړه لغوه کړي. نړيواله ټولنه په دې نظر ده چې که جاپان په زور سره سمندر ته اټومي ککړې اوبه خوشي کړي، نو دغه کړنه به يې نه يوازې له نړيوالو قوانينو څخه سرغړونه وي، بلکې نړۍ ته به بې ساري زيانونه ورسوي.

دوه کاله دمخه د جاپان حکومت سمندر ته د اټومي ککړو اوبو د خوشي کولو پلان اعلان کړ، نړيوال د دې پلان پر معقوليت او خونديتوب اندېښنې ښيي. پخوا جاپاني حکومت او د توکيو برېښنايي شرکت د فوکوشيما خلکو او نړيوالې ټولنې ته ژمنه کړې وه، مخکې له دې چې  د ښکېلو خواوو پوهاوی تر لاسه کړي، هغوی به سمندر ته دغه ککړې اوبه خوشي نه کړي. خو له اوسني حقيقت څخه ښکاري چې د جاپان حکومت د باور وړ نه دی.

د روان کال له فبروري راهيسې د جاپان د اقتصادي چارو د وزير په شمول حکومتي چارواکو څو ځلې سمندر ته د اټومي ککړو اوبو د خوشي کولو په هکله د فوکوشيما خلکو ته توضيحات ورکړي، خو هر کله چې خبريالانو ور څخه هغه پوښتنه وکړه چې ايا جاپاني خلک د دوی له پرېکړې سره موافق دي ؟ جاپاني چارواکو تراوسه دغې پوښتنې ته مشخص ځواب نه دی ورکړیسمندر ته د اټومي ککړو اوبو د خوشي کولو د اعلانولو نه ورځ مخکې د جاپان صدراعظم فومیو کيشيدا د بېلا بېلو سیمو د کب نيولو چارو له استازو سره وکتل، خو په دې اړه اتفاق ته نه دي رسېدلي.

د فوکوشيما ۷۱ کلن کب نيوونکي هاروکا اونو دې ته په اشارې سره ويلي،دا څرګنده ده چې موږ ټول له دغه پلان سره مخالفت کوو، خو ولې مو حکومت خپله ژمنه پوره کړې نه ده؟ څرنګه چې د جاپان حکومت غواړي په زور سره سمندر ته د اټومي ککړو اوبو خوشي کولو پلان پلی کړي، نو د خلکو باور به زیانمن شي. ډېرو جاپاني کب نيوونکو د دې هېواد پر حکومت نيوکه کړې چې له کړې ژمنې څخه يې سرغړونه کړې او خلک يې دوکه کړي دي.

خو جاپاني حکومت نه يوازې غواړي چې خپل خلک بلکې نړيوال دوکه کړي. له وروستيو دوو کلونو راهيسې دوی د نورو هېوادونو د قانع کولو لپاره هڅه کړې څو اټومي ککړې اوبه سمندر ته خوشي کړي. له يوې خوا هغوی د اټومي ککړو اوبو مفهوم بدل کړی څو اصلي زيانونه يې پټ کړي. په ورته وخت کې د جاپان ورځپاڼو او تلويزيونونو هغه اعلانونه هم خپاره کړي چې وايي اټومي ککړې اوبه خوندي وي. دوی د دغو اقدام په پورته کولو سره خلک دوکه کړي او د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د شورا او د امريکا، جاپان او کوريا جمهوريت د سرمشريزې له لارې يې هغه څرګندونې وکړې چې سمندر ته د اټومي ککړو اوبو خوشي کول د ساینس او نړیوالو منل شو اصولو پر بنسټ دي. دوی غواړي چې له دې لارې د نورو هېوادونو ملاتړ تر لاسه کړي.

له بلې خوا جاپان سمندر ته د اټومي ککړو اوبو د خوشي کولو د تش په نامه د جواز د تر لاسه کولو لپاره ډېرې پيسې لګولې دي. د کوريا جمهوريت خبري اژانس خبر ورکړی چې د روان کال په جولای کې د اټومي نړيوالې اېجنسۍ د ارزونې راپور له خپرېدو نه مخکې د جاپان حکومت د راپور مسوده تر لاسه کړه او د دې اېجنسۍ د سکرتريت کارکوونکو ته یې څه باندې يو میليون يورو رشوت ورکړ. نو په اخر کې دغه راپور د ټولو ګډون کوونکو کارپوهانو د نظرونو او وړاندیزونو ښکارندويي نه کوي بلکې د ارزونې نتيجه يې هم د ټولو کارپوهانو له خوا نه ده منل شوې. د امريکا د سمندري راډيولوژۍ کارپوه کن بسسلر دې ته په اشارې سره ويلي چې د جاپان حکومت يوازې غواړي هغه تر ټولو ارزانه او چټکه لاره چاره غوره کړي چې سمندر ته اټومي ککړې اوبه خوشي کوي.

د ملګرو ملتونو د سمندري قانون د تړون له مخې بېلا بېل هېوادونه د سمندري چاپېريال د ساتنې دنده لري. جاپان د دې تړون د لاسليکوونکي په توګه بايد د نړيوالو قوانينو دنده پر غاړه واخلي. اوس د جاپان حکومت سمندر ته د اټومي ککړو اوبو پر خوشي کولو ټينګار کړی چې له دې امله يې کريډيټ له لاسه ورکړي، نو د دوی د بې مسؤلانه رويې پر وړاندې دې ګرده نړۍ اقدامات وکړي.