په وروستیو کې د سويس په ژنيو کې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا د هېوادونو د بشري حقونو د سنجش کاري ډلې په ۴۵مه غونډه کې ګډونوالو د هېوادونو د بشري حقونو د سنجش په څلورم پړاو کې د چين د ګډون راپور تصويب کړی دی. په ژنیو کې د عربي متحده اماراتو دايمي استازي د چين له پلاوي څخه مننه وکړه چې په دې بهیر کې يې په فعاله توګه ګډون کړی او اړوند راپور يې ليکلی و. د سنجش په بهير کې څه باندې ۱۲۰ هېوادونو د چين د بشري حقونو د چارو د پرمختګ مثبته ارزونه وکړه او د بشري حقونو د ساتلو او پرمخبيولو په برخه کې يې د چين نه ستومانه کېدونکې هڅې وستايلې. په دې اړه د چين د سي جي ټي اېن خبريالې د افغانستان د ازمون میډيا ګروپ له خبريال صديق احمد پاڅون سره مرکه کړې. هغه وويل چې د بشري حقونو د چارو د پرمختګ لپاره د چين هڅې د ستاينې وړ دي. څرنګه چې چين نه يوازې ګڼ شمېر بې وزله کسان له بې وزلۍ څخه ژغورلي او ځان ته يې هم چټک پرمختګ ور کړی دی.
ښاغلي صديق احمد پاڅون څو ځلې له چين څخه ليدنې وکړې او له چين څخه ښه خاطره لري. د چين د بشري حقونو د حالت د يادونې په ترڅ کې هغه داسې وويل چې ما د چنګ دو په شمول د چين ځينو لويديځو ښارونو ته سفرونه کړي دي. واقعا پخوا د چین لويدیځې سيمې د ختيځو سيمو په پرتله ښايي لږ څه وروسته پاتې وې. خو د چين په اقتصادي پرمختګ سره ما په دغو سيمو کې د ځايي وګړو نيکمرغه ژوند ليدلی دی. ځایي حکومت د خلکو لپاره بشپړ بنسټيز تأسيسات برابر کړي. که ښځينه او نارینه، ټولو ته يو ډول حقونه ورکړل شوي او هر ډول سهولتونه ور ته رامنځته شوي دي. ښارونه پاک او سړکونه لوی دي، نو د چین حکومت د خلکو لپاره ښه چاپيريال هم رغول کړی چې همدا د ملکيانو د نيکمرغه ژوند لپاره اړين شرايط دي. بل دا چې په دغو سيمو کې ډېرو بهرنيو شرکتونو پانګه اچولې، نو په لارو کې ما هم له ځينو بهرنيانو سره مخ شوم او ما ته يې وويل چې چين يو ډېر خوندی هېواد دی، نو هر ځای ته چکر کولی شي.نو زما په اند د چين حکومت د خلکو د بشري حقونو د تامين لپاره ښه زمينه برابره کړې ده.
د ښاغلي پاڅون په اند د خلکو د ژوند د ښه والي او د بشري حقونو د تضمين لپاره د چين هڅې همدومره نه دي او د چين اوسنی پرمختګ د نړۍ د بشري حقونو د چارو د پرمختګ لپاره تر ټولو لوی خدمت بولي. هغه وويل، تر هر څه لومړی ويلی شو چې چين د نړۍ کې د بې وزلۍ د له منځه وړلو لپاره ستر خدمتونه کړي دي. کله چې په ۲۰۲۲ کال کې مې چنګ دو ښار ته سفر وکړ، په دې ښار کې مې هېڅ سوالګر او بې ځایه کس ونه ليد او يوازې د چينايانو له مسکاوو څخه خوشحالي او سوکالي وکوت. لکه څنګه چې د ملګرو ملتونو د عمومي منشي مرستيال کاني ويګناراچا ويلي و، دا د خوشحالۍ وړ خبر دی چې چين د مطالقې بې وزلۍ د له منځه وړلو په برخه کې خپله موخه تر سره کړه. چين واقعا له ستونزو او چلنجونو سره مبارزه کړې او دغه ستونزې لرې کولی شي. د ده د معلوماتو له مخې، په اسيا او ارام سمندر کې شاوخوا يو اعشاريه پنځه ميليارډه وګړي له مطالقې بې وزلۍ څخه وتلي چې په دې جمله کې نيمه برخه يې له چين څخه راغلې ده. دغه لاسته راوړنې نه يوازې د چين بلکې د نړۍ لپاره د ليدو وړ بلل کيږي. نو ولی چین دغه لاسته راوړنې تر لاسه کړې؟ لامل يي څه دی؟ فکر کوم چې دا ټول د چين له چټک پرمختګ سره اړیکه لري. له لسو کلونو راهيسې، د چين د کورنيو توليداتو عمومي ارزښت له ۵۳۹۰۰ ميليارډو يوانو څخه ۱۲۱۰۰۰ميليارډو يوانو ته لوړ شوی چې دغه رقم په نړۍ کې دوهم مقام نيولی دی. په همدې موده کې د نړيوال اقتصادي پرمختګ لپاره د چين د اقتصاد خدمتي انډول په منځني توګه له دېرش سلنې څخه اوښتی دی.زما په اند د چين اوسنی پرمختيايي سټېج په نړۍ کې ساری نه لري.همدا شته پرمختګونه د چين د بشري حقونو د پرمختګ ثبوت دی او هم د دغو حقونو د تضمين ښکارندويي کوي.
ډېرو هېوادونو د چين یاد پرمختګونه ستايلی دی، خو د امريکا په مشرۍ ځینو لويديځو هېوادونو د چين پر پرمختګونو سترګې پټې کړې او تل يې د بشري حقونو په پلمه پر چين تورونه لګولي دي. په دې اړه ښاغلي پاچون وويل، دا چې لویدیځ همېشه د خپلو سیاسي ، اقتصادي او امنیتي ګټو د خوندیتوب لپاره د چين پر بشري حقونو تورونه لګوي، اصلآ دوی د چین له اوسني پرمختګونو چې لرې یې په وېره کې دي، له همدې امله نړی ته د چین پر بشري حقونو تورونوي. که واقعیتونه وګورو، نسبت له نورو ټولنو په خپله په امریکا کې د خلکو بشري حقونه تر پښو لاندې کیږې او چین اصلآ له دوی سره د پرتلې وړ نه دی، په دې حصه کې ځکه د امریکا د بشري حقونو ظلمونه په نړی ساری نلري. خو چین خپلو وګړو ته ټول حقه حقوق په بشپړه مانا ورکړې دي.