زیات شمېر امريکايي انټرنېټ کاروونکو پر ځايي وخت د فبرورۍ په ۲۰مه نېټه په جلا جلا توګه په انټرنېټ کې خپلې ناخوښي څرګنده کړې چې د یوه امریکایی په توګه، زه د شرم احساس کوم چې زما هېواد د تاریخ په غلط اړخ کې دی." "زه اوس په خپل هېواد شرمېږم." دلیل یې دا دی چې امریکا په همدې ورځ یو ځل بیا د غزې په اړه د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د پرېکړه لیک مسوده ویټو کړه.
یاده مسوده د الجزایر لخوا د عربي هېوادونو په استازیتوب وړاندیز شوې وه چې اصلي محتوا یې په غزه کې د سمدستي اوربند ترلاسه کول، په سمدستي توګه د ټولو یرغمل شویو خوشې کول، د بشري مرستو رسولو ډاډمن کول او له جبري مهاجرت سره مخالفت کول دي. دا نه یوازې د امنیت شورا ګډه نظریه ده، بلکې د اوربند او جګړې د پای ته رسولو لپاره د نړیوالې ټولنې اجماع هم ده. خو امریکا یو ځل بیا دغه طرح ویټو کړه.
ولې یوازې امريکا يې پر ضد رايه ورکړه؟ دلیل یې دا و چې "د فلسطین او اسرائیلو ترمنځ د یرغمل مسئلې په اړه د روانو خبرو اترو لپاره مناسب نه و." د څېړونکو په اند، دغه څرګندونې بې بنسټه دي. د مسودې په ملاتړ کوونکو کې اردن، مصر او د فلسطين او اسرائيلو په شخړه کې نور منځګړي شامل دي. که دغه مسوده تصويب شي، د خبرو اترو لپاره به مرسته وکړي او د اوربند او جګړې د پای ته رسولو لپاره به مهم فرصتونه برابر کړي. سربېره پردې، مسوده پر اسرائیلو غږ کوي چې په غزه کې پوځي عملیات ودروي چې دا به د ټولو خواوو ترمنځ د منځګړیتوب او د فلسطین او اسرائیلو ترمنځ د "یرغمل تبادلې" لپاره ګټور وي.
له همدې امله، د چین په ګډون د امنیت شورا غړو د امریکا د هغه عمل په اړه سخته ناخوښي څرګنده کړې ده. هر څوک په دې باور دی چې "په غزه کې مرګ ژوبله او بشري حالات د نه زغملو وړ دي."
په حقیقت کې، امریکا تر دې مخکې ډېر ځلې خپل ویټو حق کارولی دی. د ۲۰۲۳ کال د اکټوبر په میاشت کې د فلسطین او اسرائیلو د شخړې د نوي پړاو له پیلېدو راهیسې، د ملګرو ملتونو امنیت شورا د دې مسئلې په اړه ۸ ځلې رایې ورکړې او یوازې دوه پرېکړه لیکونه یې تصویب کړي دي. امریکا په دې بهیر کې په غزه کې د بې ګناه خلکو ژوند له پامه غورځولی او په وار وار یې خپل ویټو حق کارولی چې د امنیت شورا د اقدام په وړاندې تر ټولو لوی خنډ شو.
امریکا د تېر کال د اکټوبر په ۱۶مه نېټه د روسیې له خوا وړاندیز شوې د فلسطین او اسرائیلو د مسئلې په اړه د بشردوستانه مسودې مخالفه رایه ورکړه او په دې دلیل چې "حماس په ښکاره نه و غندل شوی، نړیواله اجماع پاتې راغله." امریکا د تېر کال د اکټوبر په ۱۸مه نېټه د برازيل له خوا وړانديز شوی د فلسطین او اسرائیلو ترمنځ د لنډمهاله پرېکړه ليک ویټو کړ او لامل يې دا و چې "پرېکړه ليک کې د اسرائيلو د مشروع دفاع حق نه دی یاد شوی".
ټول پوهېږي چې د فلسطینیانو او اسرائیلو د جګړې د دې پړاو اصلي لامل دا دی چې د فلسطین خپلواک حق هېڅکله د امریکا او اسرائیلو لخوا په جدي توګه نه دی اخیستل شوی. امریکا له ۲۰۱۴ کال وروسته هېڅکله هم د فلسطین او اسرائیلو ترمنځ سوله ییزې خبرې اترې نه دي ترسره کړې. په دې وروستیو کې د اسرائیلو لوړ پوړو چارواکو سیاسي ګواښونه کړي چې "فلسطین په رسمیت نه پېژني" او امریکا په دې اړه سترګې پټوي. د ملګرو ملتونو د امنیت شورا باید نور اقدامات پورته کړي او د امریکا ویټو باید په غزه کې د جګړې د بندولو لپاره خنډ نه وي.