جاپان په دې وروستیو کې یو لړ خطرناکې کړنې غوره کړي او د سیمې هېوادونو اندېښنې يې راپارولې دي.

جاپان له امریکې سره د امنیتي تړون کچه لوړه کړې، له امریکې، استرالیا او فلیپين سره یې په جنوبي سمندر کې پوځي تمرینات ترسره کړي، د اوکوس（AUKUS）غړیتوب یې وغوښتل او ځينې نورې ناوړه کړنې يې ترسره کړې دي.

د جاپان دغه کړنې د سیمه ييزو هېوادونو د بېلا بېلو ټولنو له مخالفت سره مخ شوې دي. د جاپان یو شمېر سیاستوالو پر حکومت نېوکې کړي، چې د نظامي ملګرو په مټ غواړي خپل ځواکونه پراخ کړي او پر سيمه ييزو هېوادونو يې غږ کړی، چې بيدار واوسي او د جاپاني حکومت کړنې يې ډېرې خطرناکې بللې دي.

د جاپان په یادو کړنو کې له امریکې سره د دغه هېواد د نظامي اتحاد پیاوړتیا تر ټولو جنجالي مسئله ده، چې د سیمې د هېوادونو اندېښنې يې راپورته کړې دي.

د جاپان حکومت په ۱۹۴۵ کال کې، یعنې په دوهمې نړیوالې جګړې کې تر ماتې وروسته په ۱۹۵۱ او ۱۹۶۰ کالونو کې له امريکې سره امنیتي تړونونه لاسلیک کړي او له همغه وخت راهيسې د دواړو هېوادونو ترمنځ نظامي اړيکې ټينګې شوې دي.

د جاپان او امريکې د ۱۹۶۰ کال تړون کې راغلي، که کوم هېواد پر جاپان بريد وکړي، نو امريکا به ورسره په دفاعي چارو کې مرسته کوي او امريکا په همدې شرط په جاپان کې خپلې نظامي اډې کارولی شي، خو که امریکا له برید سره مخ شي، نو جاپان به ورسره دفاعي مرسته نه کوي.

امریکې په دې وروستیو کې د اندو- پسیفیک ستراتېژۍ غوره کړې او د ترسره کېدو لپاره يې جاپان يوه مهمه وسیله بللې ده. د جاپان دننه ښي اړخي سیاستوال غواړي، د سوله ییز اساسي قانون محدودیتونه له منځه یوسي او د امریکې په مټ یو پياوړی نظامي هېواد جوړ کړي او دواړو هېوادونو د خپلو اړتیاوو له مخې موافقې کړې دي.

د جاپان حکومت تېر کال خپلو دفاعي ځواکونو ته دنده سپارلې، چې له دفاعي حالت څخه تهاجمي حالت ته ډېره پاملرنه وکړي.

د امریکې او جاپان مشرانو په واشنګټن کې د لېدنې په ترڅ کې د امنيتي تړون کچه ډېره لوړه کړې، چې په تېرو ۶۰ کالونو کې یې ساری نه دی لیدل شوی.

په دغه امنيتي تړون کې راغلي، چې امريکا به په جاپان کې د خپلو ځواکونو قومانداني بیا تنظیمه کړي او خپلمنځي نظامي همکارۍ به ورسره پياوړې کړي او د جاپان ځواکونه به دفاعي دندې بدلوي او تمرکز به یې تهاجمي بريدونو ته اړوي، چې په دې سره به د دواړو هېوادونو ترمنځ  پوځي يووالی نور هم  پیاوړی شي.

سربیره پر دې، دواړو خواوو خپلمنځي اړیکې له ملګرو څخه د ګردې نړۍ د همکارانو کچې ته لوړې کړې. د دغو دواړو هېوادونو په يوې اعلامیې کې د ختيځ سمندر، جنوبي سمندر او د تایوان مسئلې هم یادې شوي او د خپلمنځي څواړخیزې همکارۍ او له ناټو سره د تماس پياوړتیا هم پکې په ډاګه شوې ده.

شنونکي په دې اند دي، چې د جاپان او امریکې د امنيتي همکاريو په نوم کړنې د دې ښکارندويي کوي، چې جاپان له سوله ییز اساسي قانون څخه لیرې کيږي او د امریکې له نړیوالې ستراتيژۍ سره څواړخیزې همغږۍ ته نږدې کيږي او د چین پر ضد شوم نيت ترې څرګنديږي.
د جاپان حکومت په دې وروستيو کې د دفاعي تجهیزاتو د انتقال اصول تعدیل کړي او د وژونکو وسلو صادراتو ته يې اجازه ورکړې ده او په دې برخې کې يې دفاعي بودیجه تر ۲۰۲۷ کال پورې د جي ډي پي ۲ سلنې ته لوړه کړې، چې دا د ناټو د غړو هېوادونو دفاعي بودجې ته نږدې ده.

د جاپان حکومت دغه خطرناکې کړنې بېلا بېل لوري ويښ کړي دي.

اساهی شیمبون(Asahi Shimbun)  ورځپاڼې په یوې تبصرې کې ويلي، چې د سوله پال هېواد په توګه د جاپان بڼه په بدلېدو ده او له شکونو سره مخ شوې ده.

امریکا په نړۍ کې تر ټولو لوی پوځي ځواک لري او د اسیا او ارام سمندر سیمې په چارو کې يې لاسوهنې نظامي رنګ لري. د امریکې او جاپان ترمنځ د نظامي اتحادیې پياوړتیا ښايي د دې سیمې ارام او برابر حالت مات کړي، چې د سیمې هېوادونو اندېښنې يې راپورته کړې دي.

د اسیا او ارام سمندر سیمه د لویو هېوادونو د سیالۍ ډګر نه دی، بلکې دا د سوله ییز پرمختګ سیمه ده.د جاپان د ختیځې اسیا د ګډې ټولنې د څېړنیز انستیتیوټ مشر ویلي، جاپان باید د نظامي کېدو چارې پرېږدي او له ګاونډيو هېوادونو سره دې دوستانه اړیکې وساتي.