د چين – استراليا په اړيکو کې ثبات او سوکالۍ ته اميدواري
CMG2024/06/17 15:24:52
شريکول:

 

استراليا ته د چين د لومړي وزير لي چيانګ سفر له يوې مودې راهيسې د دواړو هېوادونو اړيکو د اوج ټکی دی چې ښکاري اوس ثبات ته رسېدلې دي. دغه سفر د چين – استراليا د اړيکو پر اهميت ټينګار او د ثبات لپاره د ګواښونو د وړاندوينې په ګډون پر هغو ډيپلوماټيکو هڅو تمرکز دی چې د دواړو هېوادونو اړيکې لا ښې کولی شي. په ياد سفر کې پر دې هم ټينګار شوی چې د چين او استراليا ملي ګټې د دواړو هېوادونو د خلکو له سوکالۍ سره تړلې دي، په دې مانا چې اقتصادي لومړيتوبونو ته به ځانګړې پاملرنه وشي.

استراليا ته د لومړي وزير لي چيانګ سفر په داسې حال کې دی چې پر متحدو ايالتونو د استراليايي وګړو باور د پام وړ را ټيټ شوی دی. د لووي انستيتيوت يوه نظرپوښتنه ښيي چې يوازې ۵۶ سلنه استراليايان پر متحدو ايالتونو اعتماد لري، په داسې حال کې چې تېر کال دا کچه ۶۱ سلنه وه. دا د اميدوارۍ نښه ده چې په استراليا کې عامه ذهنيت د څو قطبي نړۍ پر واقعيت د پوهېدو په حال کې دی او دا ډول خپلواک ډيپلوماتيک سياست ته چې له چين سره کاري اړيکې ېې يوه مهمه برخه ده، جدي اړتيا لري.

د استراليا اقتصاد په نه بېليدونکي ډول د چين له اقتصاد سره تړلی دی. داسې چې په ۲۰۲۳ کال کې د استراليا د صادراتو يو درېيمه برخه د چين بازارونه او د وارداتو څه باندې يو څلورمه برخه یې بيا چيني توکي وو. د دغو اړيکو پر اهميت په ټينګار سره د استراليا لومړي وزير انتوني البانيز روان کال وويل چې په هېواد کې یې هره څلورمه دنده پر سوداګرۍ تکيه ده او د صادراتو هر څلورم ډالر یې له چين څخه ترلاسه کيږي.

استراليا له څو کلونو راهيسې د سړي سر عوايدو له کړکېچ سره مخ ده. په دې مانا چې له اقتصادي ودې سره سره یې د وګړو شمېر تر اقتصاد په چټکۍ سره وده کوي. په دغه هېواد کې د روانو اقتصادي بحثونو يو عمده ټکی د ژوندانه د لګښتونو کړکېچ دی. د استراليا عام وګړي د خوړو، استوګنځي او د اړتيا وړ نورو توکو له لوړو بيو سره مخ دي چې له کبله یې د خلکو عادي ژوند په جدي توګه اغېزمن شوی دی.

استراليا به هيله ولري چې له چين سره د اړيکو پراختيا ورته د پام وړ اقتصادي منفعت ولري او د اقتصادي وضعيت په کابو کولو کې به ورسره مرسته وکړي. شته اقتصادي خنډونه چې پر استراليايي ډبرينو لوبسټرونو (خرچنګونو) اغېز لري په سمبوليک ډول د دواړو اقتصادونو تر منځ د بېلتون د سرچينې په توګه د اهميت وړ دي، خو په بالقوه ډول له مخې لرې کول به یې په لوی انځور کې د پام وړ بدلون را نه ولي. هغه کار چې دواړه لوري یې بايد وکړي دا دی چې د تاريخي برياليو سوداګريزو اړيکو د پراخولو لپاره نوې لارې او د همکاريو نوي فرصتونه ومومي.

د ګډ کار لپاره نوي فرصتونه په هغو همکاريو کې په ښه ډول ليدل کيدای شي چې په استراليا کې د بريښنايي موټرو د کارونې د ډيريدو سبب شوی دی. چين په نړيواله کچه د برېښنايي موټرو د ټکنالوژۍ مخکښ دی چې د استراليا د ليټيم کانونه د دې ټکنالوژۍ د بشپړولو لپاره مهم دي. دا چې چين او استراليا دواړه د کاربن د توليد کچې را کمولو ته ژمن دي نو دا به د حيرانتيا خبره نه وي چې ختيځې استراليا ته د لومړي وزير لي چيانګ سفر د کان پر ليدنې متمرکز وي.

د استراليا د اپوزيسيون له رهبر پيټر ډوټان سره د لومړي وزير لي چيانګ کتنه مهمه ده. په داسې حال کې چې د حکومتونو په کچه د استراليا او چين اړيکې ثبات ته رسېدلې دي، بايد وکتل شي چې د استراليا له ليبرال ګوند سره اړيکې هم ښې شوې دي که نه. په استراليا کې د لېبرال ګوند د حکومت پر مهال، په ځانګړي ډول له ۲۰۲۳ کال څخه تر ۲۰۲۱ کال پورې چې پيټر ډوټان د هغه هېواد لومړی وزير و، د چين – استراليا اړيکې تر ټولو ټيټې کچې ته ورسېدې او لفظي شخړې پکې بيخي عادي شوې. غوره به دا وي چې د خرابو اړيکو هغه مرحله د پخوانۍ زمانې يوه برخه جوړه شي.

ستونزه دا ده چې په استراليا کې د ۲۰۲۳ کال له اګسټ راهيسې د نظرپوښتنو پايلې ښيي چې د ډوټان ليبرال ګوند د البانيز تر کارګر ګوند مخکښ دی. دا وضعيت د کارګر ګوند لپاره ورځ تر بلې په خرابېدو دی. دا چې د ۲۰۲۵ کال تر سپټمبر مياشتې پورې په استراليا کې فدرالي ټاکنې کيږي، نو دا شونتيا شته چې دغه هېواد ته د چيني چارواکو تر بل سفر پورې به د استراليا لومړی وزير بدل شوی وي او له بدلې سياسي سناريو سره به بل چا د دې څوکۍ چارې پر غاړه اخيستې وي.

د چين او استراليا خلک هيله لري چې د دواړو هېوادونو په اړيکو کې له ۲۰۲۲ کال وروسته رامنځته شوی ثبات د حکومت په بدليدو سره زيانمن نه شي.  که چيري ډوټان او د هغه لېبرال ګوند تر ۲۰۲۵ کال وروسته هم په اپوزيسيون کې پاتې کيږي نو ډير مسووليتونه لري څو دا ډاډ ترلاسه شي چې چين د ارزانه سياسي امتيازاتو د ترلاسه کولو د وسيلې په توګه نه کارول کيږي، بلکې د استراليا سياسي بحثونه بايد داسې لوړ کړي چې د چين – استراليا د اړيکو د پراختيا لپاره ګټور تمام شي.