لي چيانګ په مسکو کې: د چين – روسیې همکارۍ د غوره راتلونکې سبب کيږي
CGTN2024/08/23 14:21:04
شريکول:

د چين صدراعظم لي چيانګ د خپل روسي سيال په بلنه د اګسټ له شلمې تر دوه ويشتمې نېټې پورې مسکو ته سفر وکړ. د دغه سفر په ترڅ کې د چين او روسیې صدراعظمانو نهه ويشتم عادي مجلس وکړ. دغه مجلسونه له ۱۹۹۶م کال راهيسې د دواړو هېوادونو تر منځ په مختلفو برخو کې د متقابلو همکاريو د تقويه کولو ضروري ميکانيزم دی او موخه یې د ګډو اندېښنو په تړاو د ژورو نظرياتو تبادله او د مختلفو بين الحکومتي تړونونو لاسليکول ده.

د چين او روسیې اړيکې په نړۍ کې له روانو ټکانونو سره سره د ژورېدو په حال کې دي او دواړه هېوادونه یې لا ډير ژورولو ته ژمن دي. د چين او روسیې اقتصادي همکارۍ د مثمريت او مؤثريت له پلوه پراخې، ژورې او تقويه شوې دي. پايدار صنعتي او د اکمالاتي ځنځير سيسټم یې د تر پولو اوښتې سوداګرۍ او اتصالي پروژو لکه د کمربند او لارې نوښت په چوکاټ کې د چين – ايروشيا- اروپايي اتحادیې د اورګاډي خدماتو د پروژې او د لږ کاربن، زرغونې انرژۍ او د انرژۍ د خونديتوب پر سکټورونو د درنې پانګونې له کبله پياوړی شوی دی.

د نهه ويشتم عادي کنفرانس د جوړيدو تر شا پروت حقيقت دا هم ثابتوي چې چين او ورسيه په دوامداره توګه د ښه ګاونډيتوب پر اصل ولاړو همکاريو ته ادامه ورکوي او دا همکارۍ کال تر بله په پراخېدو دي. پر دې سربېره، دغه دوه ملتونه او د ملګرو ملتونو د امنيت شورا دايمي غړي د سيمه ييز ثبات، د نړيوال سويل د ګټو د خونديتوب او لا ډيرې برابرې نړۍ لپاره هم هلې ځلې کوي.

مسکو ته د لي سفر د چين او روسیې تر منځ د لوړې کچې ډيپلوماټيکو اړيکو او عادي تبادلاتو له پياوړي کېدو سره هممهاله دی. دغه سفر تېر کال مسکو ته د چين د رييس شي جين پينګ او د روان کال په مې کې چين ته د روسیې د ولسمشر ولاديمير پوتين د سفرونو په تعقيب د دواړو هېوادونو د اړيکو د لا پياوړتيا پر لور بل ثابت ګام دی.

په دغه سفر کې چين او روسیې فرصت وموند چې د سوداګرۍ اړوند مسايل سره همغږي کړي، پر لویو پروژو کار وکړي، وار له مخې پياوړې اړيکې یې لا پياوړې کړي، خپلمنځي سوداګريز او اقتصادي روابط لا پراخ کړي او پر ګډو پراختيايي اهدافو تمرکز وکړي. د لي د سفر پر مهال په ګڼ شمېر موضوعاتو بحثونه وشول چې تمه ده دوه اړخيزې اړيکې به په لا ډيره جامع بڼه پراخې کړي. دغه سفر د رييس شي او پوتين تر منځ په شويو هوکړو کې د پرمختګ څرګندونه هم کوي. د دواړو هېوادونو د چارواکو تر منځ نهه ويشتم کنفرانس دا فرصت هم رامنځته کړ چې په اقتصادي، کلتوري او امنيتي برخو کې پرمختګونه و ارزول شي او د روان کال راتلونکې ربعې ته اړين اقدامات په ګوته شي.

د کلتوري او ولسي تبادلو تقويه کول او دغه راز د ملتونو تر منځ تعاملات په نوي عصر کې د چين – روسیې د جامع ستراتيژيک مشارکت د پياوړتيا لپاره اړين دي. د دغه مشارکت موخه د اقتصاد، خامو تېلو، لرګيو، طبيعي ګاز، مسو، سمندري خوړو او پټاس سرې په ګډون په مختلفو سکټورونو کې د همکاريو پراختيا ده. دغه راز په صنعت، کرنې، اتصال، ترانسپورتي زيربنا، لوجستيک او سوداګرۍ کې د پرمختګونو راوستل هم غواړي. پر دې ټولو سربېره د چين – روسیې مشارکت په تر پولو اوښتې سوداګرۍ او په ځانګړو صنايعو لکه انرژۍ، موټر جوړولو، هوايي چلن، بېړۍ جوړولو او د کورونو د اړتيا وړ وسايلو د توليد په برخو کې پر همکاريو هم تمرکز لري.

د خدماتو سوداګرۍ، ډيجيټلي اقتصاد، زرغونې پراختيا او لا ډيرو عملي همکاريو ته د ځايي حکومتونو او کاروبارونو هڅونه، ټول د ودې په حال کې دي او په راتلونکې کې یې هم د ودې تمه شته. د ښوونې، علومو او ټکنالوژۍ، کلتور، ګرځندوی، ورزش او روغتيا په سکټورنو کې دوه اړخیزې اړيکې هم په دوه اړخيزه کچه د ودې په حال کې دي.

د زرغونې انرژۍ، نوي باکيفيته کاري ځواک او د نوې انرژۍ موټرو په برخو کې همکارۍ به هم ډيرې ګټورې وي. پر دې سربېره، چين او روسیې د يامال د اېل اېن جي پر پروژې، د پاور آف سايبريا د ګاز پر نلليکې او د کمربند او لارې د وړانديز او د ايروشين اقتصادي اتحادیې پر ادغام ګډ کار کړی دی.

روسيه غواړي چې د خپلې صنعتي وړتيا په ډيرولو، سوداګريز ورخلاصون، د اقتصادي تنوع په ډيرولو او له نړيوال اکمالاتي ځنځير سره د نښلېدو له لارې خپله پايداره وده تقويه کړي. په داسې حال کې چې روسیه د خپل لرې ختيځ سيمو ته چټکه وده ورکوي، چين لا پر مهمو اصلاحاتو او عصريتوب بوخت دی چې پايله به یې د دواړو هېوادونو تر منځ د عملي همکاريو لپاره د نويو فرصتونو د رامنځته کېدو سبب شي. له همدې کبله به د کريملين د بهرنۍ پاليسۍ اصلي هدف له چين سره د اړيکو پراختيا وي.

په ۲۰۲۴ م کال کې د چين او روسیې د متقابلې سوداګرۍ لپاره د ۲۰۰ ميليارده امريکايي ډالرو ټاکل شوی هدف وار له مخې په ۲۰۲۳ کال کې پوره شو او ۲۴۰ ميلياردو امريکايي ډالرو ته ورسېد. د لي سفر  د ۲۰۳۰م کال لپاره د چين – روسیې د پراختيايي پلان د دواړو هېوادونو د اقتصادي همکاريو د لومړيتوبونو د ټاکلو لپاره هم مهم و. د روسیې د مالیې وزير انتون سېلوانوف د اګسټ په ۱۹مه هيله څرګنده کړه چې د چين او روسیې د دوه اړخیزې سوداګرۍ ارزښت به روان کال د تېر کال تر ټاکلي هدف واوړي. د چين د ګمرکونو عمومي ادارې هم راپور ورکړی چې د چين او روسیې تر منځ د سوداګرۍ ارزښت د روان کال له جنوري تر جولای پورې ۱۳۶.۶۷ ميلياردو امريکايي ډالرو ته رسېدلی و چې د تېر کال په پرتله یې ۱.۶ سلنه وده کړې ده. له دې ډلې د انرژۍ د سکټور همکارۍ د پام وړ دي. چين ته د نلليکې له لارې د روسیې د صادر شوي ګاز ارزښت له جنوري تر جولای پورې ۴.۶۹ ميلياردو امريکايي ډالرو ته رسېدلی چې د تېر کال د همدې مودې په پرتله ۱۹ سلنه زياتوالی ښيي.

د ګټې – ګټې همکاريو په پايله کې د چين او روسیې تر منځ سوداګري په چټکۍ سره پراخه شوې ده. د روسیې اقتصاد او چين تر ډيره بريده يو د بل بشپړوونکي دي. په داسې حال کې چې روسيه د طبيعي او کرنيزو سرچينو د لرلو او د مسيرونو د نښلولو له پلوه برلاسې ده، چين د کارنده ټکنالوژۍ، تجهيزاتو او نغدو پيسو د لرلو له پلوه مخکښ دی. چيني سوداګر د روسیې په اقتصاد کې پر کانونو، نوښتګرې ټکنالوژۍ، درمل جوړونې، موټرو جوړولو او چاپيريالي ابتکاراتو پانګونه کولی شي. د چين د شمال ختيځو سيمو د بياځوانولو پروسه او د روسیې د لرې ختيځو سيمو انکشاف د لوړ کیفيت همکاريو د ليدلوري له برکته اوږه په اوږه مخ پر وړاندې تللی شي.

د چين او روسیې همکاريو له کشمشکونو په ډکه نړۍ کې وار له مخې د څو اړخيزو همکاريو چوکاټونه لکه د ملګرو ملتونو سازمان، د شانګهای د همکاريو سازمان او برېکس پياوړي کړي دي. دغه څو وجهي همکارۍ د چين او روسیې تر منځ د جامع او ستراتيژيکو همکاريو په جوړيدو کې د دوامدارو پرمختګونو استازيتوب کوي او د دواړو هېوادونو تر منځ د همکاريو پر مسير مهم ګامونه ګڼل کيږي.