د اګست ۲۴مه نېټه سمندر ته د جاپان د توکيو برېښنايي شرکت د فوکوشيما د لومړي اټومي برېښنا کوټ د ککړو اوبو د خوشي کېدو له لومړۍ کاليزې سره برابره وه. د تېر کال د اګست په ۲۴مه نېټه د دې هېواد په شمال ختيځ کې د ارام سمندر پرغاړه ياد برېښناکوټ په رسمي توګه سمندر ته د اټومي ککړو اوبو خوشي کول پيل کړل.
شمېرنې ښيي ياد برېښناکوټ د روان کال د اګست په اوومه نېټه په اتم ځل سمندر ته د اټومي ککړو اوبو د خوشي کولو پلان پيل کړی چې عمومي اندازه يې ۷۸۰۰ ټنه ښودل شوې. د معلوماتو له مخې تر اوسه پورې جاپاني لوري سمندر ته شاوخوا ۵۵ زره ټنه اټومي ککړې اوبه خوشې کړې چې له امله يې خلکو د دې هېواد د سمندري موادو په اړه اندېښنه ښودلې ده.
د جاپان د کرنې، ځنګلونو او سمندري توکو وزارت په وروستيو کې يوه شمېره خپره کړې چې له مخې يې د روان کال په لومړۍ نيمايي کې د هېواد د کرنيزو او سمندري توکو او نورو خوړو صادراتي ارزښت له څلورو کلونو راهيسې په لومړي ځل ټیټ شوي او عمومي صادراتي ارزښت يې ۷۰۱ مليارډه او درې مليونه جاپاني ينو ته رسېدلی چې دغه رقم د تېر کال د همدې مودې په پرتله په سلو کې يو اعشاريه اته کم شوی دی. په دې جمله کې چین ته د جاپان صادراتي ارزښت په سلو کې ۴۳ اعشاريه اته راټيټ شوی او يوازې يې ۷۸ مليارډه او څلور سوه جاپاني ينو ته رسېدلی دی. د دې ترڅنګ چين ته د صادر شویو سمندري توکو ارزښت په سلو کې ۹۲ اعشاريه ۳ را ټيټ شوی او صادراتي ارزښت يې ۳ مليارډه ۵۰۰ مليونه جاپاني ينو ته ورسېد. د دې هېواد خبري رسنيو په خپلو تبصرو کې دې ته په اشارې ويلي چې د جاپاني خوړو او سمندري توکو د صادراتي ارزښت د ټيټوالي عمده لامل په دې برخه کې د چين د سترې برخې له خوا ور باندې له بنديز لګولو سره تړاو لري.
د روان کال په مې مياشت کې د چين او جاپان د لوړې کچې تګ راتګ له اعاده کېدو راهيسې جاپاني لوري په هر ملاقات کې له چين څخه غوښتنه کړې چې ژر تر ژره د سمندري توکو د صادراتو په برخه کې ورباندې بنديزونه لغوه کړي. که څه هم جاپان د اټومي ککړو اوبو د خوشي کولو پر منفي اغيزو پوه شوی، خو لاهم خپلو ناسمو کړنو ته ادامه ورکوي.
د جولای په پای کې د چین د بهرنيو چارو وزير وانګ يي د جاپان د بهرنيو چارو له وزيرې يوکو کاميکاوا سره د کتنې پر مهال ويلي چې جاپان دې د خوشي شويو اټومي ککړو اوبو په څارنه کې د اړوندو هېوادونو ګډون ته اجازه ورکړي، د اوبو نمونې دې واخلي او د يادو اوبو د څارنې اوږدمهاله ميکانيزم دې جوړ کړي. خو هغوی د وزير وانګ يي معقول وړانديز رد کړ. د اګست په اتلسمه نېټه د دې هېواد حکومتي سرچينې ويلي چې هغوی د چین غوښتنه نه شي منلی، ځکه په وینا يې چې دغه کار د جاپان له ملي حاکميت سره تړاو لري او په خپلواکه توګه د اوبو نمونې اخيستل د اوبو د څارنې عدالت هم نه شي تامينېدای. جاپاني لوري دا وړانديز هم کړی چې چين د اټومي نړيوالې اېجنسۍ د څار په پلاوي کې برخه اخيستلی شي. حقیقت دا دی چې د چین له خوا پخپله د يادو اوبو د نمونې اخيستل د جاپان له ملي حاکميت سره هېڅ تړاو نه لري. که جاپان له دې سره موافقه وکړي، نو چين به هم له جاپان سره همکارۍ وکړي او د دواړو خواوو تر ګډ نظارت لاندې به د دغو اوبو معقوله څارنه وکړي چې دا به د دوی پر ملي حاکميت هېڅ منفي اغيزه ونه کړي. دوهم، د جاپان د تش په نامه د عدالت حقيقت دا دی چې هغوی غواړي سمندر ته د اټومي ککړو اوبو د خوشي کولو منفي اغيزې پټې کړي. که د چين له خوا د دغو اوبو د څارنې په تړاو خپره شوې نتيجه د جاپان له شمېرنې سره فرق ولري، نو د جاپان هغه دروغ به افشا شي چې وايي، اټومي ککړې اوبه خلکو ته هېڅ زیان نه رسوي.
د فوکوشيما اټومي برېښناکوټ د ککړو اوبو حل وفصل نه یوازې علمي مسئله ده بلکې د جاپان اړونده رويه څرګندېږي. چين وايي، اړوندې خواوې دې په اوږده موده کې د يادو اوبو د خوشي کولو جدي، خپلواکه او اغيزناکه نړيواله څارنه وکړي. ځکه چې د اټومي ککړو اوبو خوشي کېدل نه یوازې پر سمندري چاپيريال ډېرې منفي اغیزې کوي، بلکې ښايي د خوړو خونديتوب او د سمندري سرچينو دواملرونکي پرمختګ وګواښي، نو نړيوال مسووليت او حق لري چې د سمندري چاپيريال د زيانمنېدو ناسمې کړنې رد کړي.