منځني ختيځ ته د بلينکن لسم بې پايلې سفر
CMG2024/09/20 15:47:37
شريکول:

 د امريکا خارجه وزير انتوني بلينکن د سپتمبر له ۱۸مې نه تر ۱۹مې نېټې پورې له مصر څخه ليدنه کړې او د دغه هېواد له چارواکو سره د فلسطین او اسرائيل ترمنځ د روان تاوتريخوالي او د سیمې پر وضعيت غږېدلی دی.

دا د فلسطين او اسرائيل د روانې شخړې له پيل راهيسې، چې د تېر کال په اکټوبر کې پېل شوې، سيمې ته د ښاغلي انتوني بلينکن لسم سفر و، خو نوموړي دا ځل اسرائیل ته سر نه دی ورښکاره کړی.

سياسي شنونکي وايي، په داسې حال کې چې په لبنان کې د پېجرونو چاودنې شوي او د منځني ختيځ حالات پر له پسې په ترينګليدو دي، د بلينکن د دغه سفر موخه د غزې د اوربند مذاکراتو کې د مصر ملاتړ ترلاسه کول دي، خو ظاهرأ هغه خپلې ټاکلې موخې ته نه دی رسېدلی.

هممهاله د فلسطين او اسرائيل ترمنځ د اوربند مذاکرات هم په رکود کې غورځيدلي دي.

د مصر ولسمشرۍ ماڼۍ د سپتمبر په ۱۸مې نېټې په يوې اعلاميې کې ويلي، ولسمشر عبدالفتح السيسي په همدې ورځ له انتوني بليکن سره د غزې د اوربند مذاکراتو، د بنديانو د تبادلې او د بشري مرستندويه توکو د لېږد په شمول ځينو مسئلو کې د مصر، قطر او امريکا پر همکاريو خبرې کړې دي.

دواړو خواوو ويلي، د دوو هېوادونو لايحه په منځني ختيځ کې د تلپاتې سولې او امنيت لپاره يوزاېنې پاتې لار ده.

د مصر د ډيپلوماسۍ او مهاجرينو چارو وزير عبدالعاطي هم له انتوني بلينکن سره ليدلي او له نوموړي سره يې په يوې ګډې خبري ناستې کې پر دې ټينګار کړی، چې هېواد يې د رفح بندر په فلسطيني اړخ او فلادلفیا  دهليز کې هېڅ پوځي موجوديت نه مني.

فلادلفيا دهليز د غزې تړانګې او د مصر سرحدي سيمې په منځ کې دی او ۱۴ کيلومتره اوږدوالی لري.

اسرائيلي ځواکونو د روان کال په مې کې اعلان وکړ، چې له حماس نه يې د يادې سيمې کنټرول خپل کړی او حماس ترې بیا بیا غوښتنه کړې، چې له فلادلفيا دهليز څخه ووځي، خو اسرائيلي ځواکونو يې دا غوښتنه رد کړې ده.

همدغه ټکی د دواړو خواوو ترمنځ د خبرو اترو په ټپه د درېدو عمده سبب دی.

د اسرائيل د تل ابيب پوهنتون څېړونکي هالير خوليف په اند، بلينکن هڅولی، چې د فلسطين او اسرائيل لخوا د منلو وړ حل لايحه وړاندې کړي. دا چې نوموړي څو ځلې مصر ته سفرونه کړي، عمده لامل يې همدا دی، چې مصر د فلسطين او اسرائيل په شخړې کې د منځګړي مهم رول لوبوي او بلينکن هم دغه هېواد د يادې مسئلې په هوارۍ کې کيليدي بولي.

مصر د فلادلفيا دهليز په شمول مهمو موضوعاتو کې خپل دريځونه نه دي بدل کړي او بلينکن ترې ناهيلی تللی او سفر یې بې پايلې پای ته رسیدلی دی.

بلينکن منځني ختيځ ته د خپل سفر په ترڅ کې اسرائيل ته نه دی تللی، د امريکا والټسټريټ ورځپاڼې په يوې ليکنې کې په اشارې ويلي، چې بلينکن له خپل دغه سفر خوښ نه ښکاري.

د امريکا نيويارک ټايمز ورځپاڼې خبر ورکړی، چې د غزې اوربند خبرې اترې د ولسمشر جوبايډن د ماموريت مودې په وروستۍ مرحله کې په رکود کې پاتې شوې دي او ښکاره خبره دا ده، چې اسرائيل ته د بلينکن سفر به ښه اغېزه و نه لري او ممکن برعکس پايله هم ورکړي.

د مصر د منځني ختيځ د ستراتيژيکو څېړنو او ملي امنيت فورم اجرائيوي مشر عبدالمهدي موتاوي پر دې اند دی، چې د غزې د اوربند په اړه د اسرائيل دريځ نه دی بدل شوی او امريکا په دې اړه بل کوم نوی وړانديز نه لري، نو ځکه بلينکن منځني ختيځ ته د وروستي سفر په ترڅ کې اسرائيل ته نه دی تللی.

امريکا د روانې مياشتې په پيل کې اعلان کړی، چې د غزې اوربند تړون ۹۰ سلنه بشپړ شوی، خو د اسرائيل صدراعظم بنيامين نيتانياهو بيا دا خبره رد کړه.

بلينکن د فلسطين او اسرائيل د روانې شخړې له پيل راهيسې منځني ختيځ ته لس سفرونه کړي، خو هېڅ لاسته راوړنې ترې نه لري.

سياسي شنونکي پر دې اند دي، چې امريکا د فلسطين او اسرائيل په مسئله کې د اسرائيل تر څنګ ولاړه ده او پر له پسې پوځي مرستې ورلېږي او همدا کړنه يې د اوربند خبرو اترو د نه ترسره کېدو سبب ګرځېدلې ده.

د جوبايډن حکومت په امريکا کې د ولسمشريزو ټولټاکنو په رانژدې کېدو سره د فلسطين او اسرائيل ترمنځ روانې شخړې ته ډېره پاملرنه نه کوي.

د اسرائيل د تل ابيب پوهنتون کارپوه ايار چسير وايي، که څه هم امريکا د پوځي مرستو او مالي ملاتړ په برخو کې پر اسرائيل ځانګړې اغېزه لري، خو هېڅکله يې پرې اغېزمن فشارونه نه دي اچولي. برسېره پر دې، امريکايي حکومت په کورنيو ټولټاکنو بوخت دی او د دغسې نړيوالې مسئلې د هوارۍ لپاره پوره وخت او صبر نه لري. د جوبايډن حکومت اندېښمن دی، که پر اسرائيل فشار واچوي، ښايي دغه کړنه يې په امريکې کې دننه پر ډيموکراتانو منفي اغېزې وکړي.