د لوېديځو هېوادونو رسنۍ له يوې مودې راهيسې داسې ګونګوسې خپروي، چې ګواکې د چين د اقتصادي پرمختګ سرعت ورو شوی او د افريقا پر اقتصاد به پراخې منفي اغېرې وکړي.
د چين د دولتي شورا مطبوعاتي دفتر په وروستيو کې په بېجينګ کې يوه خبري ناسته ترسره کړې او مسئولينو یې د بريتانيې د رويټرز پوښتنې ته، چې ايا چين به په روان کال کې د اقتصاد د پنځه سلنې د زياتوالي هدف ته ورسيږي؟ ځواب ويلی دی.
د چين د اقتصادي ادارې يوه چارواکي د يادې پوښتنې په ځواب کې ويلي، چې چين پوره شرایط، توان او باور لري، چې د روان کال د اقتصاد او ټولنې د پرمختګ اټکلي هدفونو ته ورسيږي.
ولې د چين باور دومره ټينګ دی؟
په روان کال کې د چين اقتصادي حالت ډېر ښه او د همدې کال په لومړۍ نيمايي کې يې د اقتصاد د زياتوالي سرعت ۵ سلنه و او ګمارنې او د توکو بيې پکې ثابتې ساتل شوې دي.
د چين د روان کال د لومړيو درېيو ربعو اقتصادي شمېرې دا په ډاګه کوي، چې د اقتصاد عمومي حالت یې ثابت دی.
د چين حکومت د اقتصاد د پرمختګ د هڅونې لپاره يو لړ تدبيرونه نيولي دي، چې د بېلګې په توګه يې د خلکو ژوند ته د امتياز برابرولو او د لګښت د زياتوالي تګلارې يادولی شو.
په چين کې د خلکو غوښتنې او اړتياوې زياتې شوي او سوداګريز چاپېريال يې سمسور او د غوړېدو په حال دی.
چين د سوداګريز چاپېريال د غوره تګلارو په رڼا کې له هغو تصديو سره مرستې کړي، چې له ستونزو سره مخ دي او بل دغه هېواد کې د کورونو اخيستلو بازار د فعالېدو او د اسهامو بازار د سمسورتيا نښې هم ښکاره شوې دي.
په چين کې د سيلانۍ چارې ډېرې سمسورې شوي او د بېجينګ په شمول ځينو ښارونو کې يې د کورونو د پېر او پلور بازار بيا ګرم شوی او يادو تګلارو يې فعال رول لوبولی دی.
چين پر اقتصادي پرمختګ ټينګ باور لري، خو دا باور یې د افريقايي هېوادونو او د ټولو پرمختيايي هېوادونو لپاره څه اهميت لري؟
په حقيقت کې د چين دغه باور له فعالې انرژۍ ډک او د اقتصادي پرمختګ لپاره ګټور رول لوبوي.
له ۱۹۷۹م کال تر ۲۰۲۳م کال پورې د چين د جي ډي پي وده د نړۍ له منځنۍ ودې لوړه او د نړیوالې اقتصاي ودې لپاره يې د خدماتو کلنۍ کچه ٪ ۲۴.۸ ښودل شوې او لومړی نړيوال ځای یې خپل کړی دی.
د سرمايه ګذارۍ په برخه کې، چين په ۲۰۲۳م کال کې په غير پولي چارو کې د ۱۳۰ميليارډو او ۱۰۰ ميليونه ډالرو په اندازې پانګونه کړې، چې د ۲۰۰۳م کال په پرتله ۶۱چنده او په کلني ډول ۲۳سلنه زياتوالی ښيي.
د ۲۰۲۳م کال ترپايه پورې په افريقايي هېوادونو کې د چين د مستقيمې پانګونې اندازه له ۴۰ ميليارډو ډالرو څخه پورته وه او دغه هېواد د افريقا د لویې وچې د بهرنيو پانګونو يوه مهمه سرچېنه بلل شوې ده.
له بهرنیو هېوادونو سره د مرستو په برخه کې، له ۲۰۰۴م کال څخه تر ۲۰۰۹م کال پورې د چين د مرستو کلنی زياتوالی ۲۹ اعشاريه ۴سلنه ښودل شوی او له ۲۰۱۳م کال څخه تر ۲۰۱۸م کال پورې يې د مرستو اندازه شاوخوا ۳۸ ميليارډه او ۳۰۰ ميليونو ډالرو ته رسېده، چې پکې له افريقايي هېوادونو سره يې د مرستو اندازه ۴۴ اعشاريه ۶۵سلنه وه.
يادې شمېرې د دې ښکارندويي کوي، چې د چين پرمختګ نړۍ ته ګټې رسوي.
چين نړۍ ته د انسانانو د ګډ برخليک ټولنې د جوړولو، د کمربند او لارې د ګډې ابادۍ او د پرمختګ وړانديز په شمول يو لړ نوې نظريې وړاندې کړې دي. په دغو نظريو کې لارښوونه شوې، چې د نړۍ بېلا بېل هېوادونه دې یو له بل سره د پرمختګ فرصتونه شريک کړي او د نړۍ د ګڼو هېوادونو او نړيوالو سازمانونو تود غبرګون او ملاتړ یې ترلاسه کړی دی.
چين د نړيوال اقتصاد د سخت بدلون پر وړاندې پر دې ټينګار لري، چې د ځاني اقتصاد د پرمختګ ترڅنګ له بېلا بېلو خواوو سره ګډ پرمختګ ومومي.
ځيني لوېديځ هېوادونه عادت شوي، چې د نورو هېوادونو په کورنيو چارو کې لاسوهنه وکړي او سياست او اقتصاد يې ورخراب کړي او يوازې د ځاني اقتصاد پرمختګ په لټه دي.
چین له دغو لوېديځو هېوادونو سره په څرګند توپير ښکاري او تل هڅې کوي، چې خپل اقتصاد ته وده ورکړي او ورپسې له نورو هېوادونو سره ګډه وده ومومي او همدا یې د پرمختګ هغه لامل دی، چې نړيوال اقتصاد يې په خوځښت راوستلی شي.