د شينجيانګ د چوچک ښار په شاوخوا ځايونو کې ايکولوژيکی بدلونونه

 چوچک ښار د شنجيانګ په شمال کې پروت دی چې شاوخوا يې پراخ څړ ځايونه دي. خو پخوا يې د سخت باد په لګېدو مشهور و او پراخې صحرايې دښتې موجودې وې. د څه د پاسه لس کلونو په کوششونو سره اوس شګلنې ځمکې په شنو کرنيزو ځمکو بدل شوي دي. د پروګرام په نننۍ کړۍ کې به تاسو ته په هغه ځای کې د خوښۍ وړ بدلونونه وړاندې کړم.

چوچک د شينجيانګ په شمال کی پروت دی او له قزاقستان سره ور څيرمه دی. له ارومچي څخه تر چوچک پورې د لاو فنګ کو نومې ځای يوه حتمی لاره ده . پخوا په ژمي کې د سخت باد او واورو له امله لاو فنګ کو يو ډېر خطارناک ځای و.

ښاغلي وانګ چينګ جيانګ د لاو فنګ کو په سيمه کې د ايکولوژيکی جوړونې د ادارې مشر دی، هغه لس کاله مخکې په ژمي کې له لاو فنګ کو څخه د تېرېدو يادونه وکړه او و يې وويل

که څوک د لومړي ځل لپاره هغه منظره چې له واورو څخه په ډکه دښته کې سخت باد لګېده ، ووينی ، ډېر هيجانی وي ، خو د اوږد مهال لپاره په دغه حالت کې پاتی شی، نو ګنی به ژر د مرګ په کنده کې ولويږي . په داسی خراب چاپيريال کې د پانګې جلبولو شونتيا بالکل نشته .

د معالوماتو له مخې د تېرې پيړۍ په اتمه لسيزه او د نهمې لسيزې په لومړيو کلونو کې په لاو فنګ کو کې لاره هر کال له شلو نه زيات ځلې بنديدله او په لاره کې د واورو دلۍ دوه درې متره جګه وه . د ترافيکي څانګې د شمېرنې سره سم، يوازی د ١٩٨٧ کال د ديسمبر په اوومه نيټه د باد او واورو د سخت توپان له امله په لاو فنګ کوه کې لاره د درو ورځو لپاره بنده شوې چې نوي موټرونه او ګاډۍ پکې پاتي شوي او درويشت تنه د يخ وهلو له امله مړه شوي ، يو سل او يو ويشت تنه يخ وهلي او ديارلس زره څاروي يا مړه شوي يا يخ وهلي دي ، لنډه دا وه چې اوه څلويښت مليونه يوانه زيانونه رارسېدلي دي . هر کال په دغه سيمه کې د سخت باد له امله د ځمکی پر سطح يو دوه سنتي متره خاوره ورک شوی چې دا د ځمکی د شاړي کېدو پراخوالي د ادامې عمده سبب دی او په دغه سيمه کې يې د بزګرانو او مالدارانو پر ژوند سخته اغېزه کړې وه.

خبريالې د لاو فنګ کوه په ځنګلي سيمه کې له يوې اوسېدونکې جانګ هونګ مې سره خبرې وکړې چې په يوه لنډمهالی خيمه کې يې د ډوډۍ په پخلی بوخته وه. لکه نورو اوسېدونکو په شان، جانګ هونګ مې په دغه سيمه کې دايمي کور نه لري او د دې کور په تولی ولسوالۍ په مرکز کې دی.

جانګ هو مې خبريالې ته وويل

پخوا دلته د سخت باد له کبله د خلکو د هستوګنې شونتيا نه وه، نو موږ ټول د ولسوالۍ په مرکز کی اوسيږو. کله چې پسرلی رارسېده، سخت باد لګېده او حتی ډبرې هم هوا ته الوتې.

د اړوندې څانګې د پلټنې له مخې د لاو فنګ کوه د شګلنې سيمې د أبادولو مخکې د سخت باد له امله د غلو او غوړي اخيستونکيو نباتاتو کلنی حاصلات په سلو کې له شلو نه تر ديرشو پورې کم شوي وو، د تېرې پيړۍ د نويمې لسيزې په لومړيو کلونو کې له دوه سوه کورنيو څخه يو سل او اتيا کورنۍ له دې ځايه نورو ځايونو ته په کډه ورغلې وې . نو که دغه ځای أباد نه شی ، نو په ژمي کې به چوچک ښار يو ګوښه ښار وګرځوي . د ځينو پوهانو په اند د لاو فنګ کوه د أبادولو او سمسورولو يوازنۍ لاره د ايکولوژيکي چاپيريال د ښه والي پر بنسټ ولاړه وي ، خو دغه لاره يوه ګرانه او پيچلې لاره ده.

د ١٩٩٣ کال د اپرېل په ٢٥ نېټه په لاو فنګ کوه کې لومړی ونه کيښودل شوه او د راتلونکيو لسو کلونو په موده کې د اته زره هکتارو په پراخوالي ځمکه ځنګلونه کينول شويدي . په وروستيو څو کلونو کې د ايکولوژيکي چاپيريال د پر له پسې ښه والي له امله د تولي ولسوالۍ د يوو جين کليوال يوازی د ژمي په موسم کې د ولسوالۍ په مرکز کې اوسيږي او د کال په نورو دريو موسمونو کې په لاو فنګ کوه کې بزګري کوي . نن ورځ په لاو فنګ کوه کې ځنګلي سيمه رامنځته شوې ده چې په پايله کې هر کال ښه حاصلات راځي.